گرمایش هوا

در مجموعه های ورزشی، معمولا گرمایش فضا توسط بونیت هیتر، پانل های تشعشعی، فن کویل، پکیج یونیت، هواساز و در برخی موارد سیستم گرمایش کفی انجام می گیرد؛ که در استخرها استفاده از هواساز به دلیل توزیع مناسب حرارت در قسمت های مختلف، تامین هوای تازه مورد نیاز شناگران و فیلتر و تصفیه هوا مرسوم تر است. در ادامه، به تشریح معایب و مزایای هر یک از روش ها پرداخته می شود. لازم به ذکر است که؛ به استثنای استخرهای قهرمانی با جایگاه تماشاگران در سایر استخرها به ندرت از سیستم سرمایشی استفاده می شود و حتی در استخرهای قهرمانی، تنها جایگاه تماشاگران مجهز به سیستم سرمایش خواهد بود.

یونیت هیتر:

یونیت هیتر یا واحد گرم کننده، دستگاهی است که از آن برای گرمایش فضاهای بزرگی نظیر: سالن های کارخانه ها، سالن های سرپوشیده ورزشی، گلخانه ها، سوله ها و اماکن عمومی استفاده می شود. به کارگیری این نوع سیستم ها در استخرها و مجموعه های آبی، به دلیل کاهش بیش از حد رطوبت هوا،(که سبب افزایش نرخ تبخبر از سطح آب و اتلاف انرژی خواهد شد) عدم تامین هوای تازه مورد نیاز، سر و صدای زیاد، عدم توزیع یکنواخت هوا در سالن و کاهش کیفیت هوا چندان توصیه نمی شود.

ساخت استخر

علاوه بر این، از آنجا که این سیستم ها معمولا در ارتفاع، بر روی سقف و یا در محل های مرده (غیر قابل استفاده) نصب می شود، سبب تجمع هوای گرم در نزدیکی سقف شده و باعث ایجاد احساس نارضایتی در شناگران خواهد شد. در این حالت، حتی با نصب سیستم در ارتفاع پایین تر و تنظیم جهت وزش باد به سمت شناگران، به دلیل سرعت زیاد و دمای بالای هوای خروجی، شرایط نامساعدی در محیط استخر ایجاد شده و این عامل خود سبب تشدید نرخ تخیر آب خواهد شد. ممکن است در ابتدای راه اندازی استخر استفاده از این نوع سیستم ها مقرون به صرفه به نظر برسد اما با گذشت زمان، عدم کارایی و راندمان پایین آن، هزینه های بسیاری در بر خواهد داشت.

پانل های تشعشعی:

یکی از سیستم هایی که گاهی به منظور گرمایش استخرها مورد استفاده قرار می گیرد، سیستم گرمایی تشعشعی است. اولین نکته قابل توجه درمورد این دستگاه ها این است که آن ها به هیچ وجه هوای سالن را گرم نمی کنند، بلکه تاثیر گرمایشی تنها بر روی اجسام و به واسطه جذب پرتوهای مادون قرمز ساطع شده از دستگاه می باشد.

بنابراین شناگران، تنها زمانی که مستقیما در معرض تشعشع حاصله قرار دارند، احساس گرما می کنند و به محض ایجاد یک مانع، از گرمای سیستم بی بهره خواهند بود. به همین دلیل، لازم است برای فضاهای پیرامون استخر همچون سرویس ها و رختکن، گرمایش جداگانه در نظر گرفته شود.

یکی دیگر از عیوب این سیستم ها، تامین هوای احتراق مورد نیاز آنها می باشد. استفاده از این دستگاه ها در فضاهایی که از تهویه کافی برخوردارند، مانعی ندارد ولی در فضای محبوسی همچون استخر با رعایت ملاحظات مربوطه صورت می گیرد.

فن کویل:

این نوع سیستم ها، به عنوان یکی از گزینه های مناسب برای تهویه و گرمایش استخرها و سایر اماکن عمومی و تجاری به شمار می روند. زیرا علاوه بر توزیع مناسب هوا در قسمت های مختلف، به دلیل بهره گیری از فیلتر تصفیه هوا، سبب کاهش مقدار آلاینده های موجود در فضا خواهند شد. در این نوع سیستم ها دمای هوای خروجی توسط ترموستات، درصد رطوبت نسبی توسط هیومیدستات، مقدار هوای خروجی توسط دمپرها و فن و مقدار هوای تازه مورد نیاز بسته به نوع فن کویل و با استفاده از روش های متداول کنترل می شود.

البته در استخرها به دلیل رطوبت نسبی بالا، در صورت نصب فن کویل، بهتر است از یک سیستم رطوبت زدایی مجزا در محیط استفاده شود.

فن کویل:

این نوع سیستم ها، به عنوان یکی از گزینه های مناسب برای تهویه و گرمایش استخرها و سایر اماکن عمومی و تجاری به شمار می روند. زیرا علاوه بر توزیع مناسب هوا در قسمت های مختلف، به دلیل بهره گیری از فیلتر تصفیه هوا، سبب کاهش مقدار آلاینده های موجود در فضا خواهند شد. در این نوع سیستم ها دمای هوای خروجی توسط ترموستات، درصد رطوبت نسبی توسط هیومیدستات، مقدار هوای خروجی توسط دمپرها و فن و مقدار هوای تازه مورد نیاز بسته به نوع فن کویل و با استفاده از روش های متداول کنترل می شود.

البته در استخرها به دلیل رطوبت نسبی بالا، در صورت نصب فن کویل، بهتر است از یک سیستم رطوبت زدایی مجزا در محیط استفاده شود.

پکیج یونیت:

پکیج های انبساط مستقیم، به منظور ایجاد سرمایش مورد استفاده قرار می گیرند و مزیت آن ها نسبت به هواساز و فن کویل در مستقل بودن آنها است. تفاوت این نوع سیستم ها با هواساز در این است که در هواسازها، آب سرد مورد نیاز کویل سرمایی از طریق چیلر تامین می شود، اما فرآیند رطوبت زدایی و سرمایش در پکیج ها، مستقیما در کویل آنها و از طریق انتقال حرارت میان هوا و مایع مبرد موجود در لوله های کویل، انجام می گیرد. از دیگر مزایا و قابلیت های این نوع سیستم ها می توان به این اشاره کرد؛ کارکرد ایمن و مطمئن، تامین گرمایش مطبوع از طریق عبور آب گرم از مبدل حرارتی، تامین سرمایش از طریق کویل DX، قابلیت استفاده از ترموستات محیطی مجهز به فیلتر تصفیه هوا، سهولت در نصب و راه اندازی سرویس و نگهداری و همچنین، استقلال هر واحد در تامین گرمایش و سرمایش.

سیستم گرمایش کفی:

یکی از موثر ترین سیستم های گرمایشی که در دو دهه اخیر مورد استقبال کشورهای اروپایی و صنعتی قرار گرفته، سیستم گرمایش کفی است، که در اینجا به معرفی این سیستم و بررسی محاسن و معایب آن پرداخته می شود.

نحوه عملکرد سیستم گرمایش کفی:

در این سیستم، گردش آب گرم از درون شبکه ای از لوله تلفیقی چندلایه، که در زیر کف نصب شده اند، حرارتی را به آرامی توزیع می کند. شبکه لوله ها تمام کف را پوشش داده و به این ترتیب، توزیع حرارت به صورت یکنواخت صورت خواهد گرفت. حداکثر دمای کف در این سیستم 29˚C است. آب گرم ورودی با دمای حدود 40-45˚C از طریق موتورخانه، پکج، یا کلکتورهای خورشیدی تامین شده، و از طریق کلکتورهای ویژه توزیع می گردد.

در این سیستم، توزیع یکنواخت حرارت، سبب ایجاد موازنه میان چهار عامل اصلی آسایش، یعنی دمای محیط، گرمایش تابشی، جریان هوا، و رطوبت نسبی شده و شرایط ایده آلی برای ساکنان ایجاد خواهد کرد.

مزایا و معایب سیستم گرمایش کفی:

از مزایای این نوع سیستم ها می توان به مواردی چون؛ طراحی دلخواه فضا، ایمنی و بهداشت محیط، گرمای یکنواخت و مطبوع، تنظیم رطوبت هوا و پیش گیری از رشد و تکثیر میکروارگانیزم ها اشاره کرد.

صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش اتلاف حرارت نیز یکی از خصوصیات بارز این نوع سیسم ها به شمار می رود. به دلیل سطح وسیع انرژی تابشی،گرمایش از کف در مقایسه با گرمایش سنتی، با 3-5˚C کاهش دما می تواند همان شرایط مطلوب را در فضا ایجاد کند و این عامل، خود به کاهش مصرف انرژی کمک خواهد کذد، به طوری که به ازای هر 1˚C کاهش دما با 6% کاهش مصرف انرژی مواجه خواهیم بود.

از سوی دیگر، به دلیل اینکه دمای متوسط آب در این سیستم 40-45˚C بوده و نسبت به سیستم های متداولی که برای گرمایش مورد استفاده قرار می گیرند، حدود 30-53˚C کاهش دارد؛ لذا در این نظر، باعث تلفات حرارتی کمتر در مدار و صرفه جویی مضاعف در مصرف سوخت خواهد شد. تصویر زیر به مقایسه نحوه توزیع گرما در سیستم های گرمایش از کف و سیستم های معمولی می پردازد.

نکته دیگر در مورد این نوع سیستم ها این است که با وجود هزینه اولیه بالا در زمان راه اندازی، استفاده از لوله های چند لایه و تجهیزات مناسب، سبب خواهد شد که سیستم تا سال ها نیاز به تعمیر و نگهداری نداشته باشد. بنابراین، عدم نیاز به تعمیرات و صرفه جویی در مصرف انرژی، هزینه اولیه را جبران خواهد کرد. البته به جز مزایای برشمرده، این نوع سیستم ها دارای معایبی نیز هستند که می توان به نمونه هایی از این معایب اشاره کرد؛

تک فصلی بودن: یکی از معایب این سیستم ها این است که تنها در فصول خاصی از سال مورد استفاده قرار می گیرند و در اماکنی همچون استخر به منظور سرمایش جایگاه تماشاگران و اماکن مجاور، باید به موازات این سیستم از یک سیستم سرمایشی مجزا نیز بهره برد. عدم تامین هوای تازه : استفاده از سیستم سرمایش کفی در محیط های بسته عمومی همچون استخرها که در آن از اگزاست فن برای تخلیه هوای آلوده استفاده می شود، ممکن است مشکل ساز شود. زیرا این سیستم ها توانایی تامین هوای تازه مورد نیاز شناگران را نداشته و طراح در این نوع اماکن، به ناچار باید از یک سیستم هوارسان کوچک استفاده کند.