فيلترها

فيلتراسيون يا فيلتر كردن آب ،فرآيندي فيزيكي است كه طي آن ذرات آلاينده،ذرات معلق دو ناخالصي هاي موجود در آب از آن گرفته مي شود.فيلتر در استخرها همان نقشي را دارد كه كليه د بدن انسان دارد.

فيلتر همانطور كه از نام آن نيز پيدا است وسيله اي براي جدا كردن ناخالصي هاي آب است.

به كارگيري فيلتر ها يكي از روش هاي صرفه جويي در آب به اين معنا كه به جاي اينكه آب آلوده استخر پس از يك ماه مصرف تماما با آب تازه تعويض ميشد،به كمك فيلترها مي توان همان آب اوليه را پس از پاكسازي آلودگي ها توسط فيلتر چندين بار در مدار گردش آب استخر مورد استفاده قرار داد.

ساخت استخر

با استفاده از فيلتر ها حتي مي توان بخشي از باكتري هاي موجود در آب را نيز جدا كرد.

ولي تاكيد مي كنيم فرآيند فيلتراسيون با فرآيند ضدعفوني كردن آب كه پيش از اين مود بحث قرار گرفت متفاوت ايست.

ضد عفوني كردن آب در واقع فرآيندي است كه طي آن باكتري ها و ساير ميكروارگانيسم هاي بيماري زا با استفاده از مواد شيميايي ضدعفوني كننده از بين برده مي شوند .

مزيت ديگر فيلتر ها كاهش مقدار مواد شيميايي و ضدعفوني كننده مورد نياز براي پاكسازي آب استخر است.

البته موارد استثنايي نيز وجود دارد.براي مثال آب استخر درماني علي رغم استفاده از فيلتر بايد هرچند ماه يكبار به طور كامل تعويض شوند.

از طرفي آن دسته از استخرهايي كه فرآيند فرآيند پاكسازي آب به طور صحيح انجام مي گيرد،افزودن آب تازه تنها به منظور تامين مقدار آب تبخير شده و يا تميز كردن بستر فيلتر هاي مورد نياز خواهد بود.

به طور كلي از بين بدن باكتري ها با استفاده از فيلترها روند متداولي به شمار نمي رود و از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه نيست.

اصلي ترين هدف از به كارگيري فيلترها تفكيك كردن ذرات خارجي موجود در آب است كه در صورت عدم تفكيك ،مقدار ماده ضدعفوني كننده مورد نياز افزايش خواهد يافت.

به اين منظور مي توان از روش هاي مختلفي استفاده كرد كه از اين ميان سه نوع فيلتر استفاده مي شود كه هيچ يك از آنها شامل اجزاي متحرك نيستند.هريك از اين فيلترها مزايا و معايب خاص خود را دارند .نوع فيلتر مورد استفاده در استخر بايد بر مبناي شرايط و نياز پروژه تعيين شود.

اين فيلترها عبارتند از:

1-فيلترهاي خاك سيليسي يا دياتومي

2-فيلترهاي ماسه اي يا شني

3-فيلترهاي فشنگي يا كارتريجي

با نگاه كلي بايد گفت فيلترهاي دياتومي در ميان تمامي فيلترهاي متداول مورد استفاده در استخر بيشترين بازده را دارند.

از سوي ديگر فيلترهاي شني معمولا پايين تين هزينه را به همراه دارند،ولي بازده آنها معمولا از ساير انواع فيلترها كمتر است.

فيلترهاي دياتومي

اين فيلتر ها براي اولين بار در جنگ جهاني دوم در تجهيزات يكپارچه تصفيه آب مود استفاده قرار گرفت.بعدها از آنها براي پاكسازي آب استخر نيز استفاده شد.

ساختار فيلترهاي دياتومي به گونه اي است كه در آنها آب با گذر از مجموعه اياز شبكه هاي پارچه اي به داخل يك مخزن فلزي يا پلاستيكي ريخته و سپس از محفظه فيلتر خارج مي شود.

به اين شبكه پارچه اي اصطلاحا خانه فيلتر نيز گفته مي شود.فرآيند پاكسازي آب در فيلترهاي دياتومي توسط خانه هاي فيلتر انجام نمي گيرد.

بلكه بستر فيلتر دياتومي كه در ميان اين خانه ها قرار مي گيرد در پاكسازي آب نقش دارند.

خاك سيليس يا دياتوم پودر فسيل باقي ماند از گياهان دريايي ميكروسكوپي با پوسته سيليسي است.

خاك سيليس از نظر ظاهري ماده اي پودري شكل و سفيد رنگ است كه در رسوبات زمين يافت مي شود.

اين ماده در واقع باقي مانده فسيل ميكرو ارگانيسم هاي دريايي يا دياتوم هاي رسوب كره در بستر زمين هستند.

اين رسوبات مانند تكه سنگهاي نرمي هستند كه به سادگي پودر مي شوند.به دليل ماهيت غبار مانند اين ماده ،در هنگام استفاده از آن بايد نكات ايمني براي عدم استنشاق آن رعايت شود.

بنابر تحقيقات انجان شده خاك سيليس ماده اي سرطان زا است به همين دليل است كه در بسياري از كدها و آيين نامه ها تخليه اين ماده به سيستم فاضلاب شهري مجاز نيست.

ذرات خاك سيليس در زير ميكروسكوپ شبيه به اسفنج است كه همين ويژگي موجب مي شود فيلترهاي دياتومي قابليت خوبي براي پاكسازي آب داشته باشند.

ذرات خاك سيليس بسيار زير هستند و به همين دليل است كه با استفاده از فيلترهاي دياتومي مي توان ذرات ميكروسكوپيك موجود در آب را نيز از آن تفكيك نمود.

فيلترهاي دياتومي پيچشي

يكي از قديمي ترين اين فيلترها هستند كه شبكه فيلتر آنها به صورت يك استوانه تو خالي ساخته مي شود.

بازده اين فيلترها پايين تر از فيلتر هاي با شبكه قائم است.البته عملكرد كلي فيلترهاي پيچشي نيز مشابه با عملكرد فيلتهاي با شبكه قائم است.

تنها تفاوت در شيوه تميز كردن اين فيلترهاست كه بدين منظور بايد دستگيره اي كه بر روي فيلتر تعبيه شده است چرخاند.

اندازه تمامي فيلترها بر اساس سطح بستر فيلتر آنها تعيين مي شود.در فيلترهاي دياتومي نيز سطح كل شبكه فيلتر معرف اندازه فيلتر است.

به طور كلي ،هرچه اندازه فيلتر بزرگ تر باشد،مقدار آبي كه قادر به پاكسازي آن خواهد بود نيز به همان نسبت بيشتر است.

ظرفيت فيلترها علاوه بر اندازه بستر آنها گاهي بر مبناي حداكثر دبي آب كه قادر به پاكسازي آن هستند نيز سنجيده مي شود.

تغذيه بستر فيلترها

در فيلترهاي دياتومي براي افزايش قابليت فيلتر براي تفكيك نمودن ذرات خارجي از آب ،اغلب اوقات بستر دياتومي اين فيلترها پيش از ورود آب به مقطع فيلتر به صورت تدريجي و دائمي به آب افزوده مي شود.

اين عمل علاوه بر ظرفيت فيلتر با افزايش تدريجي خاك سيليس به

آب عمر مفيد فيلتر نيز افزايش مي دهد.استفاده از تغذيه كننده موجب مي شود تشكيل لايه سيليس بر روي بستر فيلتر دياتومي تداوم داشته باشد،ضمن آنكه اين روش از انسداد يا جرم گرفتگي سريع فيلتر نيز جلوگيري به عمل مي آورد.به اين فرآيند اصطلاحا تغذيه بستر فيلتر گفته مي شود.

فيلترهاي شني

فيلترهاي شني از گذشته بسيار دور به عنوان روشي موثر براي زلال سازي آب مورد استفاده قرار مي گرفت.

در فيلترهاي شني به جاي آنكه بستر فيلتر از جنس خاك سيليس باشد،از شن و سنگريزه استفاده مي شود.

شن و سنگريزه در نقش يك فيلتر طبيعي عمل مي كند و ناخالصي هاي موجود در آب را از آن جدا مي كند.

فرآيند تفكيك آلاينده آلاينده هاي آب با استفاده از فيلترها شني به واسطه تركيبي از دو فرآيند زير انجام مي گيردگ:

1-ذرات جامد و معلق موجود در آب در فاصله كوچك بين دانه هاي ريز شن به دام مي افتند.

2-مواد ژلاتيني و لزج و چربي ها تمايل بسيار زيادي به چسبيدن به دانه ها شن دارند.به همين جهت است كه در فيلترهاي شني براي افزايش هرچه بيشتر بازدهي فيلتر به آن مواد منعقد كننده و لخته كننده افزوده مي شود.

تجمع مواد ژلاتيني و لزج كه به آن اشاره شد،اغلب با اصطلاح لخته شدن مورد اشاره قرار مي گيرد.

بستر فيلتر شني تا زماني كه مقدار كافي مواد ژلاتيني در بستر ماسه اي شكل نگيرد،به محدوده مطلوب نمي رسد.

راندمان فيلتر هاي شني را مي توان با افزودن موادي مانند سولفات آلومينيوم يا پتاسيم آلوم به سيستم گردش آب استخر تسريع نمود.

البته اين روش به دليل افزايش phآب چندان هم توصيه نمي شود.

مقدار ناخالصي هايي كه فيلتر قادر به نگه داشتن آن است ،به اندازه بستر شني مورد استفاده بستگي دارد.

ظرفيت فيلترهاي شني نيز بر اساس سطح فيلتر و شدت جريان آب عبوري از آنها سنجيده مي شود.

سطح مفيد فيلترها ي شني به صورت مدور ساخته مي شود سطح فيلتر هاي شني را به سادگي مي توان با استفاده از فرمول مساحت دايره به دست آورد.

مخازن فيلتر هاي شني مورد استفاده در استخرهاي خانگي معمولا به صورت كروي شكل و مدور با قطري بين 0.6-1.2ساخته مي شوند.

البته تمام فضاي موجود در محفظه فيلتر با شن پر نمي شود،بلكه بين بالاترين سطح شن و خروجي توزيع كننده آب معمولا فضاي كوچكي در نظر گرفته مي شود كه اصطلاحا به آن فضاي آزاد مي گويند.

به طور تقريبي مقدار آن حداقل بايد به اندازه يك دوم بستر شني در نظر گرفته شود.

فيلترهاي فشنگي

اين فيلترها در استخرهاي كوچكتر يا جكوزي ها مورد استفاده

قرار مي گيرند.ساختار فيلترهاي فشنگي يا كارتريجي دقيقا همانند فيلترهاي دياتومي است.

به استثناي آنكه در اين فيلترها ديگ خبري از بستر دياتومي نيست.

در داخل اين فيلترها يك يا چند كارتريج استوانه اي شكل از جنس پارچه چين خورده (معمولا از جنس پلي استر )با سوراخ هاي بسيار ريز قرار دارد كه با عبور آب از ميان بستر فيلتر ،ناخالصي هاي آن تفكيك مي شود.

ظرفيت فيلترهاي فشنگي درست مانند فيلترهاي دياتومي و شني بر اساس سطح مفيد فيلتر تعيين مي شود.در اين فيلترها با به كارگيري بسترهاي چين خورده در داخل كارتريج،سطح وسيعي از بستر فيلتر در فضاي كمي گنجانده مي شود.

برخي از مزاياي فيلتر شني را مي توان به صورت زير بر شمرد:

-اين فيلترها از نظر ساختار فشرده بوده ،فضاي كمي را اشغال مي كنند و وزن كمي دارند.

-نصب آنها ساده است و باي نصب كردن آنها نيازي به پسشويي نيست.

-اين فيلترها نياز بسيار كمي به تعمير و نگهداري دارند.

روش انتخاب فيلترها

صرف نظر از نوع فيلتر مورد استفاده در سيستم لوله كشي استخ هرچه سرعت جريان آب در بستر فيلتر بيشتر شود،كارايي آن فيلتر كاهش مي يابد.

ابتدا براي شدت جريان عبوري از مقطع فيلتر حد بالايي هم وجود دارد كه اين حد بايد بالاتر از كاتالوگ شركت سازنده استخراج شود.

به طور كلي فيلترهاي شني گزينه مناسبي براي تمامي ستخرهاي عمومي و بزرگ به شمار مي روند.

اين فيلترها در مقايسه با انواع فشنگي و دياتومي نياز چنداني به تعمير ونگهداري ندارند.

چند تذكر

-هنگامي كه يك فيلتر جديد بر روي سيستم نصب مي شود افت فشار ايجاد شده توسط اين فيلتر ،افت فشاراوليه است.

طبق توصيه اكثر سازندگان فيلترها ،هنگامي كه مقدار اين افت فشار بيش از kpa9افزايش يابد،زمان تميز كردن فيلتر رسيده است.

-يكي از روش هاي كنترل فشار آب در سيستم لوله كشي استخر كنترل دائمي آن است.

به طوري كه به محض مواجه شدن با فشار غير عادي در هيك از قسمت هاي سيستم،موضوع بررسي و رفع شود.اگر فشار اندازه گيري توسط فشار سنج فيلتر بيشتر از حد معمول باشد به احتمال فراوان فيلتر كثيف شده است و يا مسيرجريان آب پس از فيلتر مسدود است.

-در صورتي كه فشار آب سيستم لوله كشي استخر در حين كاركرد پمپ نوسان داشته باشد احتمال دارد كه آب استخر يا جكوزي كافي نبوده و يا كف گير مسدود باشد.

در اين صورت با پمپ كردن آب به سمت كفگير به دليل مسدود بودن مسير ،فشار ناگهان افزايش مي يابد و در خروجي آن به دليل كمبود آب پمپ خشك كار مي كند و افت فشار ايجاد مي شود.

در صورت مواجهه با چنين مشكلي بلافاصله بايد براي برطرف كردن آن اقدام شود چرا كه در غيراين صورت پمپ به جاي آب هوا را به داخل خط مكش مي كندو سيستم از تنظيم خارج مي شود.

تعمير ونگهداري فيلترها

فيلترها هيچ جز متحر كي ندارند بناباين مشكلاتي مانند شكستگي قطعات و اجزا در آنها به ندرت اتفاق مي افتد .تعويض اجزاي مختلف فيلترها نيز نسبتا ساده است.

اولين مسئله اي كه در مورد نگهداري از فيلترهاي استخر بايد بررسي شود پس شويي است.

پس شويي فيلترها

پس از گذشت مدتي كاركرد فيلترها ميزان آلاينده هاي انباشته شده در بستر فيلتر افزايش يافته و شدت جريان عبوري از آن به واسطه افزايش افت فشار فيلتر كاهش مي يابد.

در اين مرحله است كه فيلتر بايد تميز شود . در مقابل اگر فيلتر تميز و آماده بهره برداري باشد ،مقاومت ايجاد شده در برابر جريان حداقل و در نتيجه شدت جريان خروجي پمپ دائما از ابتدا تا انتهاي دوره كاركرد فيلتر تغيير مي كند كه اين تغييرات شدت جريان خروجي پمپ دائما از ابتدا تا انتهاي دوره كاركرد فيلتر تغيير مي كند كه اين تغييرات شدت جريان اصلا مطلوب نيست.

به طور كلي با كثيف شدن فيلتر افت فشار ايجاد شده در آن نيز افزايش و شدت جريان كاهش مي يابد.

از سوي ديگر ،اگر شدت جريان عبوري از بستر فيلتر بيش از حد معمول باشد،بستر فيلتر آسيب ديده و كارايي آن دچار افت مي شود.

براي تميز كردن فيلتر هاي شني و دياتومي از روش شستشوي معكوس يا پسشويي استفاده مي شود.

به اين منظور آب با فشار زياد در خلاف جهت معمول از فيلتر عبور داده مي شود،لذا رسوبات و ناخالصي هاي انباشته شده در فيلتر از آن خارج مي شود.

يادآوري مي كنيم كه روش پسشويي نه تنها براي فيلترهاي دياتومي و شني قابل اجرا است و در فيلترهاي فشنگي از روش پسشويي استفاده نمي شود.

براي پسشويي فيلترها از يك شير به نام شير پيستوني استفاده مي شود.

به طور كلي شيرهاي پسشويي به دو دسته شيرهاي پيستوني و شيرهاي دوراني تقسيم بندي مي شوند.البته نوعي ديگر از شيرها به نام شيرهاي چند راهه نيز در اين زمينه به كار گرفته مي شوند كه اين

شيرها در واقع زير مجموعه همان شيرهاي دوراني هستند.

پسشويي بايد زماني انجام شود كه اختلاف فشار در ورودي و خروجي فيلتر به محدوده تعيين شده توسط سازنده برسد.

گاهي اوقات بسته به بار ناشي از حضور شناگران در استخر انجام مي گيرد عمق آب استخر نبايد تغيير قابل ملاحظه اي داشته باشد.

اما در مجموع انجام عمليات پسشويي آن هم در زماني كه شناگران در حال استفاده از استخر هستند به دليل مشكلات متعددي از قبيل تغيير عمق آب ،گرم و سرد شدن ناگهاني آب استخر و مسايلي از اين دست چندان توصيه نمي شود.

نكته مهمي كه براي پس شويي فيلترها بايد مورد توجه قرار گيردآن است كه هنگام كاركرد پمپ نبايد وضعيت شير پسشويي را تغيير داد.

چا كه اين عمل فشار زيادي به پمپ ،موتور و واشر حلقوي آن وارد مي كند و در آينده موجب نشت آن مي شود

شيرهاي پسشويي دوراني تنها براي فيلترهاي دياتومي با شبكه قائم مورد استفاده قرار مي گيرند.

تنها تفاوت شيرهاي پيستوني و دوراني ساختار داخلي آنها در چگونگي تغيير مسير جريان در داخل فيلتر است.

شيرهاي پيستوني معمولا برروي مخزن فيلتر و شيرهاي دوراني در زير آن نصب مي شوند.

شيرهاي چند راهه نيز به همراه فيلترهاي شني مورد استفاده قرار مي گيرندو ساختار كلي آنها مشابه با شيرهاي دوار است.

دوره زماني مناسب براي پسشويي فيلترها بسته به نوع فيلتر و بار استخرمتفاوت خواهد بود.

به طور ايده آل،پسشويي فيلترها بايد تا هنگامي كه آب خروجي از فيلتر كاملا تميز باشد ادامه پيدا كند.

برسي تميز بودن آب فيلتر بايد با استفاده از شيشه رويتي كه معمولا در خط تخليه تعبيه مي شود انجام گيرد.

البته پس از اتمام پس شويي،بايد زمان كوتاهي در نظر گرفته شود تا بستر فيلترهايي كه در هنگام پس شويي منبسط شده اند،مجددا ته نشين شوند.

شدت جريان آب عبوري از فيلتر در هنگام پس شويي در عين حال كه بايد سعت وشدت كافي را داشته باشد،نبايد موجب به هدر رفتن دانه هاي شن يا خاك سيليس فيلتر نيز شود.

مهم ترين نكاتي كه در اين مورد بايد رعايت شود همان توصيه سازنده فيلتر است.دريجه بازديدي كه بر روي اكثر فيلترها در نظر گرفته مي شود،براي بررسي ميزان فشار آب مناسب وصحت عمليات پسشويي مناسب است.

بنابراين پمپ مورد استفاده بايد قابليت ايجاد شدت جريان مورد نياز در بستر فيلتر را داشته باشد.

تذكر:

تنها تحت شرايطي كه از سوي سازنده اعلام شده است براي پسشويي فيلتر اقدام كنيد.

توجه داشته باشيد كه پسشويي مكرر فيلترها كمكي به افزايش كارايي آن نمي كند بلكه تاثير منفي نيز بر عملكرد فيلتر بر جاي خواهد گذاشت.به خاطر داشته باشيد كه همواره براي تفكيك ذرات ريزتر از آب لازم است تا بخشي از ناخالصي ها در بستر فيلتر باقي مانده و منافذ آن را كوچكتر كند.

براي تخليه آب كثيف حاصل از پسشويي فيلتر،معمولا از لوله هاي خرطومي و يا سيستم ها ي لوله كشي ثابت استفاده مي شود كه اين

آب را به سمت دريچه هاي كفشوي و يا فاضلاب هدايت مي كند.

البته در صورتي كه مقدار كلر موجود در آب بيش از ppm3نباشد،آب حاصل از پسشويي فيلتر را مي توان براي آبياري درختان يا چمن ها نيز استفاده كرد.

رسوبات موجود در اين آب مانند يك كود طبيعي غني از واد آلي هستند كه براي رشد درختان و چمن ها مفيد است.

به طور كلي شدت جريان آب براي پسشويي فيلترهاي شني معمولا به ازاي هر متر ربع از سطح فيلتر L/s10.1(به ازاي هر متر مربعgpm15)در نظر گرفته مي شود.البته شدت جريان در وضعيت كاركرد متداول فيلتر معمولا بسيار كمتر است.

تميز كردن فيلترها

يكي از مهم ترين اقداماتي كه براي دستيابي به كيفيت مطلوب آب در استخرها بايد در دستور كار قرار گيرد،تميز نگه داشتن فيلترهاست.

عملكرد مطلوب فيلترها همچنين بر عملكرد ساير تاسيسات مكانيكي استخر نيز تاثير مي گذارد.

تميز كردن فيلترهاي دياتومي

فرآيند متداولي كه براي تميز كردن فيلترهاي دياتومي در دستور كار قرار مي گيرد پسشويي آنهاست. بعد از پسشويي اين دسته از فيلترها ،بخشي از رسوبات و ناخالصي هاي به دام افتاده در بستر فيلتر،تحت فشار آب از آن خارج مي شود.

البته در اين بين ،بخشي از دياتوم فيلتر نيز به همراه رسوبات به خارج تخليه مي شود.

اكثر سازندگان فيلترهاي دياتومي ادعا دارند كه مقدار ذرات باقي مانده در فيلتر بعد از فرايند پسشويي تقريبا هفتاد درصد مقدار اوليه است كه سي درصد كسر شده بايد پس از تميز شدن فيلتر به آن افزوده شود.

تجربه نشان داده است كه در برخي از موارد بعد از پسشويي فيلتر

تنها ده درصد ذرات خاك سيليس در خانه هاي فيلتر باقي مانده و نود درصد بقيه با فشار آب به فاضلاب تخليه شده است.

برخلاف ادعاي اكثر سازندگان مقدار دقيق كسر شدن خاك سيليس از فيلتر مشخص نيست.

بنابراين چگونه بايد مقدار خاك سيليس كه نميدانيم چقدراست را به فيلتر اضافه كنيم؟

اگر مقدار ذرات خاك سيليس اضافه شده به فيلتر كمتر از مقدار مورد نياز باشد،فيلتر به سرعت پر مي شود و بايد مجددا آن را تميز كرد.از سوي ديگر ،اگر بيش از حد نياز خاك سيليس به آ» اضافه كنيم ذرات خاك سيليس در داخل مخزن فيلتر به شكل توده هايي در مي آيند كه مسير عبور آب را مي بندند.

ساخت استخر

علاوه بر آن با پسشويي فيلترهاي دياتومي نمي توان چربي هاي به دام افتاده در فيلتر كه ناشي از پوست بدن،برگ درختان و مواد آرايشي و بهداشتي مخصوص برنزه كردن پوست است را از فيلتر خارج كرد.

بنابراين ممكن است پس از پسشويي فيلتر ،درب محفظه آن را باز نمود و با انبوهي از رسوبات و چربي ها مواجه شويد كه هنوز در داخل فيلتر باقي مانده است.

ضمن آنكه پسشويي فيلتر موجب به هدر رفتن مقدار زيادي آب

مي شود.بنابراين در بسياري از مواقع براي دستيابي به نتيجه مطلوب بهتر است كه فيلتر را از محل خود خارج نموده و آن را به خوبي تميز كنيد.

در هنگام پسشويي فيلترها توجه داشته باشيد كه آب مستقيما از ميان فيلتر عبور نموده و سپس از آن خارج مي شود.

بنابراين در صورت به دام افتادن هرگونه ناخالصي موجود در

آب استخر در ميان شبكه فيلتر،موجب كاهش بازده فيلتر خواهد شد.

مثلا در هنگام راه اندازي استخرهاي بتني تازه ساز با روكش پلاستر،نبايد از اين روش استفاده شود چرا كه آب استخر مملو از گرد و غبار و خاك است.

در چنين مواقعي محفظه صافي را باز نموده و پمپ را روشن كنيد .سپس اين محفظه را با شلنگ از آب پر كنيد و در صورت نياز به اين روش آن را شستشو دهيد.

بديهي است كه در حين پسشويي فيلتر نبايد پمپ را به كار انداخت چرا كه در اين صورت تمام ناخالصي ها و رسوبات ميتقيما در داخل شبكه هاي فيلتر به دام خواهند افتاد.

فيلترهاي دياتومي را هرگز بدون دياتوم مورد استفاده قرار ندهيد.چرا كه شبكه فيلترها به سرعت از ناخالصي ها مسدود مي شود.

توجه داشته باشيد كه اين ذرات خاك سيليس هستند كه در پاكسازي آب نقش دارند نه شبكه هاي فيلتر.

پس از شستشوي كامل فيلتر ها ،بايد آنها را از خاك سيليس پر كنيد.بدين منظور مي توانيد از دستورالعمل هاي شركت هاي سازنده كه معمولا بر روي قاب خارجي فيلتر چسبانده مي شوند استفاده كنيد.

به طور سر انگشتي هر0.5كيلوگرم خاك سيليس سطحي معادل با 1 متر مربع را مي پوشاند.

افزودن خاك سيليس به سيستم از قسمت كفگير انجام مي شود.

اين كار بايد با حوصله و مقدار كم انجام شود چرا كه افزودن ناگهاني تمامي خاك سيليس به آب احتمال تشكيل توده و مسدود كردن مسير لوله كشي را افزايش مي دهد.

پس از افزودن خاك سيليس بايد تقريبا يك دقيقه صبر كنيد.

اگر در قسمت هاي مختلف لوله كشي منافذي وجود داشته باشد،ذرات خاك سيليس از آنها عبور كرده و به آب استخر وارد مي شود.

چند نكته در مورد فيلترهاي دياتومي:

1-در مواقعي كه باز كردن و تميز كردن فيلترهاي دياتومي به هر دليلي مقدور نيست ،مي توان از روش پسشويي به عنوان يك راه حل موقت استفاده كرد.

پسشويي به ويژه براي فيلترهاي شني بيشتر جواب مي دهد چرا كه پس از آن نيازي به اضافه كردن ذرات خاك سيليس به فيلتر نخواهد بود.

2-در هنگام افزودن خاك سيليس به فيلترهاي دياتومي به منظور جلوگيري از مسدود شدن سيستم لوله كشي رقيق كردن آن با آب است .در استخرهاي بزرگ كه مقدار خاك سيليس زيادي مورد استفاده قرار مي گيرد،معمولا محلي براي اين كار در نظر گرفته مي شود.

3- مقدار خاك سيليس مورد نياز مي توان فيلتر از طريق كفگير استخر به سيستم اضافه كرد.

ساخت استخر

در استخرهاي درماني يا استخرهايي كه مجهز به كفگير نيستند ،پس از تميز كردن فيلتر،مي توان از يك سطل براي رقيق كردن خاك سيليس استفاده كرد و سپس آن را به محفظه صافي اضافه و پمپ را روشن كرد.

پس از اضافه شدن خاك سيليس به فيلتر بايد پمپ را خاموش كرد سپس بايد محفظه صافي را با آب پر نموده و سيستم را مجددا هواگيري كرد.

تميز كردن فيلترهاي شني

در استخرهايي كه براي ضدعفوني كردن آب از مقدار زيادي مواد شيميايي استفاده مي شود و يا بستر شني فيلتر تحت فشار زيادي قرار مي گيرد ،پس از مدتي بستر شني فيلتر سخت شده و به شكل توده اي سخت در مي آيد.

بدين ترتيب در ميان اين توده هاي سخت راههاي گذري براي آب ايجاد مي شود.

در اين حالت شدت جريان آب عبوري از فيلتر افزايش مي يا بد .بنابراين به منظور جلوگيري از بروز اين مشكل اغلب بايد فيلرهاي شني را هر شش ماه يكبار سرويس نمود.

بدين صورت كه بايد بستر شني فيلتر را از محل خود خارج كرده و آن را به خوبي تميز نمود.در فرآيند سرويس فيلتر مي توان مقدار شن موجود در محفظه فيلتر را نيز كنترل كرد.

گاهي اوقات لازم است مقداري شن تازه نيز به محفظه فيلتر اضافه شود.

فيلترهاي شني را ميتوان با يك يا چند بستر از دانه هاي شن با اندازه مختلف طراحي كرد.

مزيت به كارگيري چند بستر شن در مخزن فيلتر آن است كه در صورت ايجاد مشكل جزيي براي كلكتور فيلتر ،بسترهاي شن دانه درشت ،از ورود شن هاي دانه ريز به سيستم لوله كشي آب استخر جلوگيري مي كند.

اما در صورتي كه تنها يك بستر شن مورد استفاده باشد،در صورت بروز مشكل براي كلكتور ،معمولا دانه هاي ريز شن به داخل استخر وارد مي شوند.

اكثر فيلترهاي شني بر مبناي دانه هاي شن سيليكاتي20 # طراحي و ساخته مي شوند.

فيلترهايي كه اندازه شن هاي آن بزرگ تر باشد،قابليت تفكيك ناخالصي هاي ريز موجود در آب نخواهند داشت.

ضمن آنكه به كارگيري شن هاي ريز تر موجب عبور آن ها از شكاف ها و منافذ سيستم و مسدود شدن جريان آب مي شوند.

استفاده از روش پس شويي براي تميز كردن فيلترهاي شني معمولا اثر بخش است.

با وجود آنكه شن هاي مرطوب سنگين هستند و در حالت معمول در انتهاي مخزن فيلتر انباشته مي شوند.

اگر فيلتر از آب پر شود،اين ذرات در داخل مخزن معلق مي شوند.

براي تميز كردن فيلترهاي شني مي توان از روش پسشويي استفاده كرد.

بدين منظور بايد مراحل زير را دنبال كرد:

1-پمپ را خاموش نموده و شير پسشويي را باز كنيد.

2-پمپ را روشن نموده وو ضعيت آب آلوده خروجي از فيلتر از طريق شيشه رويت كنترل كنيد.

هنگامي كه آب كاملا تميز شد ،به معني آن است كه فيلتر تميز شده است.در اين وضعيت ،پمپ را خاموش نموده و شير پسشويي را در وضعيت آبكشي قرار دهيد.

3-براي تميز كردن رسوبات و آلودگي هاي احتمالي باقيمانده در سيستم لوله كشي پمپ را مجددا براي مدت سي ثانيه روشن كنيد.

4- پس از پايان چرخه آبكشي پمپ را خاموش نموده و شير را مجددا بر روي فيلتر قرار دهيد .

در اين وضعيت مي توانيد پمپ را در وضعيت معمول راه اندازي كنيد.

اگر به دليل سختي آب يا خواص شيميايي آب استخر،بستر فيلتر شني دائما سفت و توده اي شكل شود،براي بر طرف كردن مشكل مي توان ازسولفات آلومينيوم استفاده كرد.

بدين منظور مي توان پودر آلوم را از طريق كفگير به سيستم اضافه كرد.

مقدار مناسب آلوم معمولا بر روي كيسه آن حك مي شود.

به عوان يك قاعده سر انگشتي به ازاي هر 0.3متر مربع از سطح فيلتر بايدml 125آلوم به سيستم اضافه شود.

تميز كردن فيلتر هاي فشنگي

برخلاف فيلترهاي شني و دياتومي ،براي تميز كردن فيلترهاي فشنگي از روش پسشويي استفاده نمي شود.

از ميان انواع مختلف فيلترهاي استخر،تميز كردن فيلترها فشنگي از همه ساده تر است.مراحلي كه بايد براي تميز كردن اين فيلترها دنبال شود عبارتند از:

1-پمپ را خاموش و بست نگهدارنده دور فيلتر را باز كنيد.در پوش فيلتر را باز كرده و كارتريج را از آن خارج كنيد.

2-ناخالصي هاي سبك كه روي كارتريج قرار دارند به سادگي با جريان آب پاك مي شوند،اما شستشوي آلودگي ها و روغن انباشته شده بين صفحات چين خورده بستر فيلتر كمي سخت تر است.

3- فيلتر هاي فشنگي را هرگز با اسيد نشوييد.زيرا اسيد موجب مي شود مواد آلي بستر فيلتر در شبكه برزنتي آب به شدت سخت و نفوذ ناپذير شوند.

4-كارتريج فيلتر در يك قوطي يا مخزن بلااستفاده براي مدت زمان حداقل يك ساعت در ميان محلول تري فسفات سديم و اسيد هيدروكلريك(جوهر نمك)قرار دهيد.

غلظت تري فسفات سديم و جوهر نمك هريك به ازاي هر 19ليتر آب بايد برابر با 250 ميلي ليتر (به ازاي هرgal 5آب يك فنجان چايخوري باشد)

توجه داشته باشيد كه پيش از پاك كردن چربي هاي رسوب كرده بر روي فيلتر ،اقدام به اسيد شويي نكنيد .چراكه در اين صورت اسيد موجب صدمه ديدن خانه هاي فيلتر مي شود.

5-كارتريج را از محلول فوق خارج كرده و آن را با

آب بشوييدتوجه داشته باشيد كه براي اين كار تحت هيچ شرايطي از صابون استفاده نكنيد.

چرا كه هرچقدر هم كه خوب كارتريج را آب بكشيد باز هم احتمال ايجاد كف در داخل آب ارسالي به آب استخر وجود خواهدداشت.

6- كارتريج را در داخل فيلتر قرار داده و سيستم را راه اندازي كنيد.

تعويض فيلترها

تعويض فيلترها يكي از ساده ترين مراحل تعمير و نگهداري در استخرها به شمار مي رود.چرا كه در فيلترها مشكلاتي مانند برق گرفتگي ،نشت گاز و امثال آن وجود ندارد و براي تعويض فيلتر تنها با سه لوله سرو كار خواهيم داشت.

مراحلي كه بايد براي تعويض فيلترها دنبال شود را مي توان به صورت زير خلاصه كرد:

1- پمپ را خاموش كنيد و كليد قطع كننده مدار را در وضعيت خاموش نگه داريد .به اين ترتيب ديگر مطمئن خواهيد بود كه پمپ در هنگام كار شما (با فرمان تايمر)به كار نخواهد افتاد.

2- آب موجود در مخزن فيلتر را با استفاده از درپوش تخليه يا شير پسشويي به طور كامل تخليه كنيد.

3- لوله كشي بين پمپ و فيلتر را در محلي مناسب قطع كنيد.لوله كشي بين فيلتر،گرمكن و لوله تخليه فيلتر را نيز به همين ترتيب جدا كنيد.

4- فيلتر را از محل خود خارج كنيد .توجه داشته باشيد كه فيلترها حتي در حالتي كه خالي از آب هستند نيز وزن زيادي دارند.

بنابراين ممكن است لازم باشد قطعات آن را از هم باز نموده و سپس آن را به صورت تكه تكه حمل كنيد.قطعاتي مانند شير هواگيري ،درپوش واشر حلقوي ،كاتريج و مانند آن كه هنوز قابل استفاده هستند را در جعبه ابزار خود نگه داريد.گاهي همين قطعات قديمي ولي قابل استفاده در شرايط اضطراري راهگشا خواهند بود.

5-فيلتر جديد را در محل خود قرار دهيد و لوله كشي بين فيلتر و پمپ،فيلتر و گرمكن و فيلتر و خط تخليه را طراحي كنيد.

توجه داشته باشيد كه در هنگام نصب فيلتر جديد ،فضاي كافي بين فيلتر،پمپ و گرمكن را در نظر بگيريد به طوري كه امكان تعمير و نگه داري آتي از آن ميسر باشد.

توصيه كلي درباره فيلترها

-از ميان فيلترهاي شني ،فشنگي و دياتومي هريك براي كاربردهاي خاص مناسبند.

نكته كليدي براي موفقيت در انتخاب فيلتر ،انتخاب صحيح اندازه آن و تميز كردن آن طبق در هنگام لزوم است.

فيلترهاي فشنگي به دليل نگهداري آسان معمولا به عنوان بهترين گزينه مطرح هستند . البته در استخرهاي بزرگ به كارگيري اين فيلترها امكان پذير نيست

بنايراين در هنگان انتخاب فيلتر بايد به تمامي جوانب مساله توجه نمود.

فاصله بين دوره هاي تميز كردن و يا تعويض فيلترها به عواملي مانندميزان استفاده از استخر و شدت كثيف شدن آب استخر بستگي دارد.به طور معمول فيلتر دياتومي حداقل سالي شش بار بايد به طور كامل تميز شوند.توجه داشته باشيد كه به استثناي مواردي كه آب استخر بيش از حد معمول كثيف مي شود،نيازي به پسشويي فيلتر وجود نخواهد داشت.فيلترهاي شني نيز ماهي يكبار بايد پسشويي و دوبار در سال كاملا تميز شوند.

بزرگ انتخاب كردن فيلتر هميشه يك مزيت به شمار نمي رود.چرا كه پمپ و موتور بايد قابليت تامين افت فشار ايجاد شده در فيلتر را داشته باشد.ضمن آنكه اگر اندازه فيلتر بيش از حد معمول باشد محفظه آن از آب ر نخواهد شد و كيفيت آب خروجي از فيلتر افت خواهد كرد.از طرفي،اگر فيلتر به صورت ماهانه بيش از يكبار نياز به تميز كردن داشته باشد،اندازه آن كوچك انتخاب شده است.

عيب يابي فيلترها

-در هنگام خاموش روشن كردن پمپ استخر ،عقربه فشارسنج هيچ حركتي نمي كند:

يكي از اصلي ترين دلايل بروز اين مشكل گير كردن عقربه فشار سنج است.در جنين مواردي براي رها شدن عقربه به آرامي به صفحه يا بدنه فشار سنج ضربه بزنيد،اگر فيلتر فشار كاركرد را نشان ندهد امكان كنترل وضعيت فيلتر وجود نخواهد داشت.

افزايش بيش از حد افت فشار فيلتر نيز مي تواند منجر به وارد آمدن صدمات جدب به سيستم شود.در صورت بر طرف نشدن مشكل فشار سنج را در اسرع وقت تعويض كنيد.

-دوره كاركرد فيلتر بين زمان هاي پس شويي كوتاهتر از حد معمول است:

اولين علت بروز اين مشكل آن است كه جريان اب در سيستم لوله كشي استخر متعادل نيست و پسماند ضدعفوني كننده كمتر از حد معمول است.براي بر طرف كردن مشكل بايد جريان آب سيستم را بالانس كرده و اصلاحات لازم براي متعادل كردن مقدار مواد ضدعفوني كننده پسماند در آب ر انجام داد.

دومين علت مي تواند بالا بودن شدت آب عبوري از مقطع فيلتر باشد.

-شن يا ذرات دياتوم به استخر وارد مي شود:

در صورت استفاده از فيلتر شني ،احتمال آن وجود دارد كه در بستر شني آن كاتاليزه شده باشد.

كاتاليزه شدن بستر فيلتر شني موجب عبور آب از ساده ترين مسير ممكن (كانال ها )مي شود.

براي توزيع يكنواخت شن در سراسر مقطع فيلتر،از روش پسشويي استفاده كنيد.

جهت كسب اطمينان از عدم ورود هوا به سيستم،سطح آب داخل فيلتر را كنترل كنيد.

همچنين ممكن است در داخل آن توده هاي شن ايجاد شده باشد.

در صورت عدم شستشوي فيلتر در زمان مناسب،احتمال شكل گيري توده ها ي شني در داخل فيلتر افزايش مي ايبد.همچنين احتمال سخت شدن شن ها و كاهش قابليت پاكسازي فيلتر نيز وجود دارد.

مروري سريع بر مطالب اين فصل

-براي محاسبه سطح فيلتر مورد نياز بايد شدت جريان آب استخر(بر مبناي نرخ تعويض آب مورد نياز)را بر حداكثر جريان مجاز در مقطع فيلتر تقسيم كنيم.

-براي انتخاب فيلترها بايد به عواملي مانند فضاي موجود براي نصب فيلتر،هزينه و بازده فيلتر توجه شود.

-از ميان انواع فيلترهاي دياتومي ،شني و فشنگي ،فيلترهاي فشنگي بيشترين سطح فيلتر رابه خود اختصاص مي دهند.

به طور سر انگشتي هر.0.5كيلوگرم خاك سيليس سطحي معادل با 1 متر مربع را مي پوشاند.

-براي بهبود قابليت فيلترهاي شني در جذب ناخالصي ها ،به ازاي هر 0.1متر مربع شن،يك دوم قاشق چايخوري يا 125 ميلي ليتر سولفات آلوم به آن اضافه كنيد.

-فيلترهاي فشنگي اساسا در سيستم لوله كشي استخرهاي درماني يا جكوزي مورد استفاده قرار مي گيرند كه در آنها تعداد زيادي از نفرات در حجم آب نسبتا كمي مي نشينند و حجم باكتري ها ،چربي ها و آلودگي آب كه فيلتر بايد آن را از آب تفكيك كند بسيار زياد است.

-به طور كلي شدت جريان آب براي پس شويي فيلترهاي شني معمولا به ازاي هر متر مربع از سطح فيلتر در نظر گرفته مي شود.البته شدت جريان در وضعيت كاركرد متداول فيلتر معمولا بسيار كمتر است.

صافی شنی تحت فشار(FILTERSAND)

صافی شنی تحت فشار، به منظور حذف گل و لای آب و ذرات معلق حل نشدنی در آب به کار برده می شود.

در صافی شنی، آب از بستر سنگ سیلیس عبور کرده، ذرات معلق و ناخالصی های حل نشدنی آن تا اندازه ی 50 میکرون در خلل و فرج بستر شن می ماند. این فرایند در نهایت منجر به حذف کدورت آب می شود.

جهت عملکرد بهتر صافی شنی تحت فشار، توصیه می شود قبل از ورود آب به آن از مواد منعقد کننده استفاده شود. صافی های شنی پس از مدتی نیاز به شست و شوی معکوس (wash bach) به منظور خارج کردن ذرات معلق از درون بستر سیلیس در صافی شنی پیدا می کنند.