بهبود کیفیت آب

استخرهای شنا توسط عواملی چون زباله، گرد و خاک، مواد شیمیایی، میکروارگانیسم ها و سایرمواد آلوده می شوند. میکروارگانیسم ها می توانند باعث بیماری های باکتریایی یا عفونی شوند. بهبود کیفیت آب به وسیله تصفیه و ضدعفونی شیمیایی صورت می گیرد.

ساخت استخر

ضدعفونی کننده ها

برای جلوگیری ازانتقال بیماری وعفونت باید مواد شیمیایی به آب افزوده شود تا میکروارگانیسم های آب را از بین برده و آلودگی ها را بدون اینکه به شناگران آسیبی برساند نابود کند. ضدعفونی کننده های شیمیایی معمولا حاوی کلر یا برم هستند زیرا مؤثرترین مواد، مواد شیمیایی هستند که می توانند به شکل ایمن دراستخرهای شنا مورد استفاده قرارگیرند.

درموقع بررسی ضدعفونی کننده ها (گند زداها) معمولا تنها به کلراشاره می شود، ولی درواقع چهارگونه کلر که هرکدام دارای خصوصیات و مشکلات خاص خویش هستند وجود دارد. روش ها و محصولات متفاوت و زیادی برای ضدعفونی آب استخر وجود دارد. هدف بسیاری از ضدعفونی کننده ها، ازبین بردن باکتری های موجود درآب است. باکتری حامل بیماری است و رشد جلبک ها را افزایش می دهد. ضدعفونی کننده ها باکتری ها را با اکسیداسیون از بین می برند.

فعالیت شیمیایی کلر

کلر درهرشکلی که باشد، اسید هیپوکلروز(HOCl) که نابود کننده باکتری است و یون های هیپوکلریت (OCl) که شکل ضعیفی از کلرهستند را تولید می کند. زمانی که گاز کلر به آب اضافه می شود، اسید موریاتیک (HCl) ایجاد می شود.

با حفظ PH آب به میزان کمتر از PH خنثی، تأثیر کلرافزایش می یابد. با افزایش PH تأثیر کلر کمتر می شود. تأثیرPH بر کلر موجود درآب به صورت زیر شرح داده شده است :

*درPH 2/7 : 80% HOCl نابود کننده باکتری + 20% OCl ضعیف شده

*درPH 8 : 20% HOCl نابود کننده باکتری + 80% OCl ضعیف شده

رسوب کلر

رسوب کلر، مقداری از کلر است (به صورت واحد در میلیونppm ) که پس از اشباع به صورت مازاد باقی می ماند.

شاخص های ارزیابی کلر

قابلیت استفاده و دسترسی کلر : کلر در شکل های مختلف با سایرعناصر موجود در آب ترکیب می شود، ولی برخی اشکال کلر جهت ضدعفونی کردن واکسید کردن باکتری ها کارآمدترند. ممکن است شما 5 گالن (معادل 19 لیتر) کلر مایع به استخرتان اضافه کنید، ولی تأثیر و خاصیت ضدعفونی کنندگی آن از2 پوند (معادل 9/0 کیلوگرم گاز کلر) کمتر است.

پایداری : کلر به صورت طبیعی خیلی ناپایدار است به طوری که گفته می شود درمعرض نور ماورای بنفش (UV) و نور خورشید به راحتی از بین می رود، بنابراین تلاش هایی صورت گرفته تا پایداری کلرافزایش یابد.

PH: از زمانی که شما ضدعفونی کننده ها را به طورمنظم به آب اضافه می کنید باید PH را مورد بررسی قرار دهید زیرا PH آب تغییر می کند.

مناسب بودن : کار کردن با هر یک از گونه های کلر تا چه اندازه آسان است .

قیمت: این جنبه شخصی داشته و به توانایی مالک استخر بستگی دارد.

محصولات جانبی : شکلی از کلر که شما استفاده می کنید چه تغییر دیگری درآب ایجاد می کند.

گاز کلر

گاز کلر تقریبا 2- 5/1 برابر سنگین تر از هواست و به رنگ سبز کم رنگ می باشد. گاز کلر زمانی که درآب باشد PH آب را پایین می آورد و نور خورشید به سرعت گاز کلر را تجزیه می کند. دریک استخر شنا در مدت 1 ساعت 97% گاز کلر در معرض نور مستقیم خورشید از بین می رود. استفاده از یک تثبیت کننده می تواند ماندگاری گاز کلر را به شکل چشمگیری افزایش دهد.

تثبیت کننده (ایزوسیانوریک اسید)

هنگامی که استخرها درمعرض نورمستقیم خورشید قرارمی گیرند، در اثر اشعه های ماوراء بنفش، کلر به سرعت تجزیه شده و درنتیجه مصرف کلر افزایش می یابد. افزودن ماده تثبیت کننده به آب استخرهای روباز، کلر را درمقابل اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند و میزان مصرف کلر را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. تثبیت کننده را به دو شکل می توان به آب اضافه نمود : به صورت ایزوسیانوریک اسید خالص یا به صورت ترکیب با محصولات دی کلر و تری کلر.

ایزوسیانوریک اسید به کندی در آب حل می شود درحالی که دی کلر و تری کلر به سرعت حل می شوند.

امتیاز و برتری گاز کلر، ارزان بودن آن است (حدود یک پنجم قیمت کلرمایع) و اینکه قابلیت دسترسی آن 100 درصد است زیرا فرآورده دیگری به همراه آن اضافه نمی شود، بنابراین اگر گاز کلر کاملا در دسترس و ارزان است چرا همیشه از آن استفاده نمی شود؟ بدلیل اینکه بدست آوردن و توزیع آن طاقت فرسا بوده و به صورت بالقوه، مهلک و مرگ آوراست. گاز کلر می تواند باعث سوزش و خارش شدید چشم، بینی و دهان و گلو گردد و حتی مرگ آور باشد ( گاز کلر درجنگ جهانی اول برای کشتن سربازان در پناهگاه ها استفاده میشد). تنفس بخارات تانکر نشت کننده ی گاز کلر سبب مرگ بعضی افراد شده است، به همین دلیل گاز کلر به صورت جهانی برای امورنگهداری آب طرفدار ندارد. کار با گاز کلر طاقت فرسا است (تانکرهای فشرده گاز، شیرها، سیستم های تزریقی گران که به سیستم های گردش آب وصل هستند و...) که اداره نامناسب آنها بسیار خطرناک است.

غلظت کلر در هوا (PPM) تأثیر

1 علائم ناچیز

5/3 بوی قابل تشخیص

4 آستانه خطر

60-40 سطح خطرناک تماس در 60-30 دقیقه

1000 مرگ سریع

همانگونه که مشاهده می شود مشکلات تنفسی، سرفه، سوزش و خارش چشم و گلو می توانند حتی درغلظت های کمی به اندازه ppm1 هم رخ دهند. با این حال، بوی گاز کلر هنگامی که غلظت آن به ppm5/3 برسد قابل تشخیص است و افراد می توانند قبل از اینکه به سطح مرگ بار برسد از وجود گاز کلر در محیط آگاه شوند. بلافاصله پس از استشمام بوی کلر بایستی نسبت به ترک محل و تهویه اقدام شود.

مطابق قوانین، لازم است در جایی که قرار است از سیلندرهای کلر استفاده شود، یک اتاق مجزا برای تجهیزات کلرزنی پیشبینی گردد. این اتاق باید به شکل مناسبی تهویه شود تا گاز کلر نشت کرده در اثر خرابی، شکستن و یا انفجار سیلندر به خارج دفع گردد. همچنین باید در جایی بیرون از اتاق ماسک های گاز دردسترس باشند. به لحاظ بالا بودن قابلیت انحلال کلر در آب، اغلب توصیه می شود که بر فراز سیلندرها یک آبپاش اضطراری نصب گردد. این آبپاش باید دارای شیری در بیرون اتاق باشد تا در زمان نشت گاز کلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سیستم فاضلاب دفع نمود.

کلر مایع (سدیم هیپوکلریت)

چنانچه گاز کلر در داخل سیلندرهای آهنی سنگین تحت فشار قرار گیرد تبدیل به مایع می شود. سدیم هیپوکلریت حاوی 15-10 درصد کلر مایع می باشد، بکارگیری آن PH آب را به 13 می رساند، بنابراین باید از موادی چون سدیم بی سولفات و موریاتیک اسید برای نگهداری PH درمحدوده مناسب استفاده شود. کاستیک سودا PH کلرمایع را در سطح بالا بین 13و14 نگه می دارد. فرمول شیمیایی کلرمایع NaOCl است که بسیارناپایداراست و به تدریج کارایی خود را از دست می دهد، به ویژه اگر در گرما، محیط مرطوب و یا درمعرض نور خورشید قرار گیرد، ولی ایمن تر و به صرفه تر از سایر انواع کلر است. سدیم هیپوکلریت در شرایط ایده آل انبار بین 60 تا 90 روز از تاریخ تولید به سرعت از بین می رود. هوا، نورخورشید و زمان سپری شده از ساخت، فرآیند از بین رفتن را تسریع می کنند و باید از تثبیت کننده ها برای افزایش پایداری آن استفاده شود. امتیاز کلر مایع این است که به آسانی مورد استفاده قرار گیرد (فقط آن را درون آب میریزیم) و بدلیل اینکه خودش مایع است، بلافاصله حل میشود. سدیم هیپوکلریت درصورت ترشح بر روی پوست باید بلافاصله شسته شود.

در نگهداری سدیم هیپوکلریت احتیاط های زیر را مدنظر قرار دهید :

• بر روی دیوار و ظروف برچسب هشداردهنده بزنید.

• ظروف را دور از یکدیگر قرار داده و آنها را نزدیک به سایر مواد شیمیایی قرار ندهید. به ویژه موریاتیک می تواند بخار سمی ایجاد نماید.

• درب بشکه هایی که مواد شیمیایی در آن حل می شود باید با دقت باز شود. موقعی که بشکه را باز می کنید به علت اینکه بعضی وقت ها در داخل بشکه فشار ایجاد می گردد، در آن را با یک درپوش بپوشانید و به آرامی بر روی درپوش یک شکاف ایجاد نمایید که درغیراینصورت احتمال فوران محلول به چشم یا لباس وجود دارد.

• هنگامی که مواد شیمیایی را از ظرف خالی میکنید، دقت کنید تماس با پوست باعث جراحت می گردد. پس از تخلیه و استفاده از مواد شیمیایی دست ها را بشوئید.

• محلول را دور از لباس ها نگهداری کنید زیرا در اثر تماس رنگ لباس ها را از بین می برد.

• از تنفس بخارات در فضای بسته خود داری کنید، تهوع و استفراغ یا هردو ممکن است که رخ دهد.

• دور از دسترس اطفال باشد.

• درصورت تماس با پوست آب سرد روی آن بریزید.

کلر خشک (به صورت دانه های ریز یا قرص)

کلسیم هیپوکلریت به طور متداول تحت نامهایی مانند HTH به فروش می رسد. کلسیم هیپوکلریت ناپایداراست، به کندی حل میشود و پس از حل شدن قسمت های کلر، بخش های زیادی از آن ته نشین می شود.

کلسیم هیپوکلریت به اشکال قرص و دانه های ریز وجود دارد و حاوی 65% کلر( یادآوری می شود که این میزان برای کلر مایع تنها 12% است) و با PH معادل 8/11 می باشد، بنابراین منجر به بالا رفتن PH آب می شود و درصورت استفاده از آن باید با بکارگیری موریاتیک اسید یا بی سولفات سدیم، PH را به محدوده 6/7-2/7 رساند. کلسیم هیپوکلریت علاوه بر خواص ضدعفونی کنندگی، به شدت خاصیت جلبک کشی دارد. درجاهایی که احتمال رشد جلبک وجود دارد، با پاشیدن دانه های کلسیم هیپوکلریت بر روی آن می توان از رشد جلبک جلوگیری نمود.

کلسیم هیپوکلریت باید ابتدا درآب حل شده و سپس به استخراضافه شود، درغیراینصورت ممکن است آب کدر گردد. نور خورشید می تواند این ماده را درمدت کوتاهی از بین ببرد. کلسیم هیپوکلریت درصورتیکه در مجاورت برخی مواد قرار گیرد امکان آتش سوزی وجود دارد، بنابراین باید آن را در شرایط مناسب و در جای خشک و خنک نگهداری کرد.

دستورات ایمنی در هنگام استفاده از کلسیم هیپوکلریت :

• اجازه تماس با محصولات نفتی، شوینده ها، مایعات پاک کننده، محصولات کاغذی وعرق بدن (آمونیاک) را ندهید.

• سیگار، کبریت و سایرمواد قابل اشتعال را از ظروف محتوی کلسیم هیپوکلریت دورنگه دارید.

• اجازه ندهید که مواد شیمیایی با مواد دیگر و یا بخار آنها با بخارات سایر مواد شیمیایی مخلوط گردد.

• برای اندازه گیری فقط از یک فنجان پلاستیکی یا آلومینیومی تمیز و خشک استفاده کنید.

• استفاده از فنجان کاغذی ممکن است موجب آتش سوزی شود.

• از تنفس بخارات خود داری کنید.

• در مکان سرد و خشک با حفاظ و قفل نگهداری کنید.

• سعی کنید که مواد دور از دسترس بچه ها نگهداری شود، اگر این مواد بلعیده شوند زیان آور خواهند بود.

• درصورت رخ دادن آتش سوزی آن را با آب خاموش نمائید.

• اگر ماده شیمیایی خشک روی زمین ریخته شد مقدار زیادی آب روی آن بریزید.

• تماس با پوست ممکن است باعث جراحت شود. در این صورت مقداری آب سرد روی آن بپاشید (در تماس با لباس به جز زمانی که خیس باشد موجب خسارت نخواهید گردید).

• در اثر تماس با چشم مقدار زیادی آب سرد برای مدت 15 تا 30 دقیقه روی آنها بریزید.

• کلسیم هیپوکلریت نباید مستقیما به آب استخراضافه گردد زیرا ممکن است کلسیم کربنات تشکیل شود که موجب کدری آب خواهد شد.

سیانورات ها (دی کلر و تری کلر): کلر به صورت ترکیب با سیانوریک اسید نیز وجود دارد. این اشکال به نامهای تجاری دی کلر و تری کلر یافت می شوند که با افزودن آنها به آب استخر، هردو کلر و ایزوسیانوریک اسید (تثبیت کننده) به آب اضافه میشوند. برای ضدعفونی منظم و نگهداری کلر، استفاده از سیانورات ها بهتراست، زیرا بادوام ترند و فرآورده های جانبی کمتری تولید می کنند.

خصوصیات دی کلرعبارت است از :

• 56 تا 63 درصد کلر قابل استفاده (در دسترس)

• بدون ته نشینی یا محصول جانبی (مانند محصولات HTH)

• PH 8/6، بنابراین اندکی اسیدی است.

محصولات دی کلر در بازار با نام های مختلفی خوانده می شوند، بنابراین لازم است شما برچسب محصولات را بخوانید. شکل دوم کلرخشک، تری کلر است. تری کلرغلیظ ترین و گران ترین شکل کلر تولید شده است که 90 درصد کلر قابل استفاده دارد. به منظور پایداری و استحکام بیشتر، تری کلرغالبا به صورت قرص هایی تولید می شود که به آرامی درآب حل می شوند. البته تری کلر به صورت دانه های ریز نیز برای مقابله با جلبک ها تولید می شود. تری کلرغالبا به صورت قرص هایی تولید می شود که به آرامی در آب حل می شوند. البته تری کلر به صورت دانه های ریز نیز برای مقابله با جلبک ها تولید می شود. PH تری کلر، 8/2 تا 2/3 است که خیلی اسیدی می باشد، بنابراین درموقع استفاده آن را درنزدیکی وسایل فلزی یا درون اسکیمرها قرار ندهید. زمانی که قرص ها دراسکیمر رها می شود، با روشن شدن پمپ ها آب اسیدی به صورت مستقیم به درون لوله کشی ها و سیستم گردش آب مکیده می شود، درنتیجه باعث تخریب لوله کشی و تجهیزات و همچنین ته نشینی مواد بر روی دیواره ی استخر می شود. یکی از مهمترین امتیازات تری کلر این است که به آهستگی حل می شود، بنابراین حتی اگر استخر مداوما سرویس دهی نشود، بازهم آزاد سازی کلر به صورت روزانه صورت می گیرد. یکی از مشکلات دی کلر و تری کلر این است که 50 تا 58 درصد سیانورات دارند، بنابراین استفاده ی زیاد و مداوم از آنها منجر به پیدایش تثبیت کننده ها می شود که در این صورت، لازم است حداقل بخشی از آب استخر تخلیه گردد.

شکل دیگری از کلر خشک که به شکل پودر در دسترس می باشد با نام تجاری لیتیم (هیپوکلریت لیتیم) خوانده می شود. لیتیم به آسانی حل می شود. درحقیقت زمانی که بر روی سطح استخر پاشیده می شود، قبل از رسیدن به کف استخر حل خواهد شد. این فرآورده برای استخرهای با دیواره ی تیره و یا از جنس وینیل (یک نوع پلیمر پلاستیکی) که ممکن است دچار تغییر رنگ شوند بسیار مطلوب است. به دلیل گران بودن لیتیم استفاده از آن چندان راحت نیست. هزینه نگهداری استخر با لیتیم درمقایسه با کلر مایع بیش از دو برابر و همچنین بالاتر از تمام ضدعفونی کننده های دیگر است.

مقایسه قیمت انواع کلر :

عوامل مهمی چون سیستم های آزادسازی مورد استفاده، کارگران و قیمت حمل و نقل و سایر خنثی کننده های شیمیایی مورد نیاز، همگی در قیمت واقعی تمام شده ماده ضدعفونی کننده نقش دارند. گاز کلر ارزان ترین و مؤثرترین ضدعفونی کننده است، ولی خطرناک ترین وسخت ترین نوع برای استفاده است. در زیر انواع ضدعفونی کننده ها را با هم مقایسه می کنیم ( براساس قدرت ضدعفونی کنندگی نه مقدار یا وزن برابر) :

• کلر مایع قیمتی معادل 2 برابر مقدار گاز آن دارد

• کلسیم هیپوکلریت معادل 3 برابر

• تری کلر معادل 3 برابر

• لیتیم هیپوکلریت معادل 5 برابر

• دی کلر معادل 5 برابر

کلرآمین و آمونیاک

کلرآمین ترکیب کلر و آمونیاک است. آمونیاک در حضور آب با آن ترکیب می شود و کلرآمین را تشکیل می دهد.

• کلرآمین ها پاک کننده و اکسید کننده ی ضعیف باکتری ها هستند، زیرا کلر آنها به وسیله ی آمونیاک احاطه شده و برای کشتن باکتری ها در دسترس نمی باشد.

• آمونیاک حاصل از ادرار وعرق انسان درآب، کلرآمین ها را تشکیل می دهد و ممکن است کلر کافی وجود نداشته باشد که با همه ی آمونیاک موجود ترکیب شود و باکتری ها را اکسید کند. یک ورزشکار فعال درهرساعت حدود یک لیتر عرق تولید می کند.

• بوی کلر در استخر و سوزش چشمان ناشی از کلرآمین است نه کلر زیاد.

• نقطه ی انفصال کلرزنی نقطه ای است که درآن شما کلر کافی را برای خنثی نمودن همه ی کلرآمین ها اضافه کرده اید. پس از آن کلر موجود به جای ترکیب شدن با آمونیاک، به اکسیداسیون باکتری ها و جلبک ها می پردازد.

سوپرکلرزنی (کلرزنی زیاد)

کلرزنی زیاد اضافه کردن مقدار زیادی کلر به استخر می باشد. با سوپر کلرزنی، کلر به اندازه ای به آب اضافه می شود که علاوه بر جذب مواد زائد، مقدار کافی برای اکسید کردن باکتری ها و کشتن جلبک ها وجود داشته باشد.

سوپرکلرزنی توسط کارشناسان مختلف به صورت ماهیانه، سه بار درسال وغیره توصیه می شود. به بیان دیگر، هرکارشناس استخر براساس تجربه اش عقیده ی متفاوتی دارد. درحقیقت برای همه ی استخرها جواب یکسانی وجود ندارد. زمانی که شما واقعا نمی دانید که چه مقدارآمونیاک درآب وجود دارد که کلر را احاطه کرده است می توانید از میزان کثیف شدن استخر(ناشی از تعداد بیشتر شناگران و عرق و ادرار بیشتر) در هرهفته آن را حدس بزنید. رسیدن به سوپرکلرزنی برای هرمحصول کلر متفاوت است. درموقع سوپرکلرزنی باید درب استخر را بر روی شناگرها ببندید تا موقعی که رسوب به سطح نرمال خود برگردد. از دستورالعملهای روی بسته های سوپرکلرزنی پیروی کنید.

هنگامی که استخر بسیار کثیف بوده یا از جلبک پرشده باشد سوپرکلرزنی به کار می رود. دراین روش که از نقطه انفصال کلرزنی استفاده می شود، یک گالن معادل 8/3 لیتر آمونیاک و 8 گالن (معادل 30 لیتر) کلر مایع را به ازای هر 20000 گالن (معادل 75700 لیتر) آب استخر اضافه نمائیم و تجهیزات استخر را برای مدت 24 ساعت خاموش می کنیم . پس از آن ، 8 گالن دیگر کلر مایع را اضافه می نمائیم ، تجهیزات را روشن کرده و پس از اینکه رسوب کلر به حالت نرمال رسید، اجازه می دهیم که شناگرها به درون استخر بروند . ممکن است برای شما عجیب باشد که اگر از کلر برای از بین بردن آمونیاک استفاده می شود، چرا آمونیاک بیشتری به آب استخر می افزاییم؟ ترکیب شدن آمونیاک و کلر، کلرآمین را تشکیل می دهد که ماده مغذی برای جلبکها به شمار می رود. وقتی جلبک ها نیتروژن را می خورند، آنها همچنین کلرآمین را هم خورده اند. این موضوع باعث می شود آنها از درون متلاشی و درنتیجه کشته شوند.

اگرچه کلرآمین ها پاک کننده های خوبی نیستند (زیرا کاملا ناپایدارند)، ولی به سرعت مواد اضافی و جلبک ها را از بین می برند و می کشند. پودرهای سفیدی که شما روز بعد در استخر می بینید جلبک های مرده سفید شده هستند.

محصول PH کلر در دسترس پایداری در آب

گاز کلر (Cl2) پایین 100% بسیار پایدار

هیپوکلریت سدیم (مایع) 13 % 5/12 ناپایدار

هیپوکلریت کلسیم (جامد) 5/11 65% پایدار

دی کلر (جامد) 8/6 60% بسیار پایدار

تری کلر (جامد) 3 90% بسیار بسیار پایدار

مطابق جدول ارتباط خاصی بین قیمت و پایداری (دوام بیشتر) وجود دارد. با پایداری کمتر، شما باید کلر بیشتری استفاده کنید و درنتیجه قیمت بالاترمی رود.

جایگزین های کلر

برم : برم عضوی از خانواده شیمیایی است که هالوژن خوانده می شود. در حقیقت کلر، ید و فلوئورهم از این خانواده هستند و همگی ضدعفونی کنده می باشند. برم معمولا به شکل قرص و با نام BCDMH وجود دارد (هر قرص حاوی 62% برم و 27% کلر است) و PH آب را به 5/4-4 می رساند، بنابراین برای تنظیم آن باید به آب سودا اضافه کرد. استفاده از این قرص، اضافه شدن هردوی کلر و برم به آب را موجب می شود. برم بیش از کلر در مقابل گرما مقاوم است، بنابراین در مکان هایی که به طور طبیعی گرم تر هستند (مانند جکوزی ها) به کار برده می شود. برم نباید در استخرهای روباز استفاده شود، زیرا نور خورشید به سرعت آن را تجزیه می کند. سؤالی که در اینجا پیش می آید این است که اگر برم هم از خانواده کلراست، چرا زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرد؟ در ابتدا باید گفت که برم گران تر بوده و پایداری آن هم کمتر است. با این حال، برم در دمای بالا پایدارتر است و بسیاری از مردم برای جکوزی به جای کلر از آن استفاده می کنند. برم حتی به صورت مایع، از خاصیت خورندگی بالایی برخوردار بوده و گازهای سنگینی آزاد می کند که کنترل آن را دشوار می سازد. برم زنی از طریق تزریق محلول به خط گردش آب استخر و به صورت جوشان در آب استخر انجام می گیرد. باتوجه به این واقعیت که در بسیاری از استخرها از برم استفاده نمی شود، دستگاه برم زنی خودکار وجود ندارد. ان امر ایجاب می کند که جهت تهیه محلول برم برای تزریق به خط گردش آب، از وسایل موقتی استفاده شود.

به طورکلی، کلر مؤثرتر و ارزان تر از برم است و تنها افرادی از برم استفاده می کنند که زیاد از استخر خانگی خود استفاده میکنند و با بوی کلر مشکل دارند. همانگونه که در بخش کلرآمین ها گفته شد، بوی استخر بیشتر ناشی از کلرآمین است و اگر ادرار و عرق استفاده کننده ها کنترل شود، بر بوی کلرغلبه پیدا خواهیم کرد.

مزیت برم این است که کمتر از کلر چشم را تحریک می کند ولی بوی تندی دارد و ممکن است آب را رنگی یا کف آلود کرده و دیواره استخر را سبز رنگ کند. قیمت برم حدود 10 برابر کلر است.

لیتیم هیپوکلریت : لیتیم هیپوکلریت (LioCl ) محصولی جدید برای ضدعفونی استخر است که حاوی 35% کلر می باشد و PH آب را به 7/10 می رساند. لیتیم هیپوکلریت برای آب هایی که سختی بالایی دارند بسیار مناسب است و کدر شدن آب را در پی نخواهد داشت. روش نگهداری و استفاده آن مشابه کلسیم هیپوکلریت است. لیتیم هیپوکلریت در ترکیب با موریاتیک اسید تثبیت می شود، ولی استفاده از این دو ماده بسیار پرهزینه خواهد بود.

ید : ید ارزان، بدون مزه و بدون بو است، باعث سوزش چشم نمی شود و به راحتی مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین چرا از ید برای ضدعفونی کردن استفاده نمی شود؟ زیرا با وجود مزیت های ید، بکارگیری مقدار کافی ید برای کشتن باکتری ها، آب استخر را سبز خواهد کرد. افزون بر این، ید در برابر جلبک ها تقریبا بی اثر است و از کلر گران تر می باشد.

فلوئور: درست مانند ید است. فلوئور یکی از مؤثرترین ضدعفونی کننده های شناخته شده است، ولی از لحاظ قیمت گران است.

نورفرابنفش (UV) :استفاده از پرتو نور فرابنفش (ماوراء بنفش) به عنوان ضدعفونی کننده، مستلزم ساخت یک اتاقک مخصوص است که آب تصفیه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود. این اتاقک در مسیر لامپ های ماوراء بنفش که پرتوهای مورد نیاز برای ضدعفونی را ساطع می کنند قرار دارد. خواص ضدعفونی کننده این پرتو در آب باقی نمی ماند و از این رو، تأثیرآن محدود به اتاقک مذکور است. چنانچه آب گل آلود باشد از شدت تأثیر پرتو ماوراء بنفش کاسته شده و لذا خاصیت ضدعفونی کنندگی آن کاهش می یابد. لامپ های ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زیادی نیاز دارند. ضمنا نور فرابنفش در ایجاد سرطان پوست مؤثر است. نور فرابنفش راهی برای کشتن جلبک درون استخر ندارد، بنابراین هنوز به استفاده از کلر یا مواد شیمیایی دیگر برای ایجاد تعادل در آب نیازمندیم.

برخی معتقدند که استفاده از نور فرابنفش این امکان را فراهم می آورد که از مواد شیمیایی کمتری استفاده شود و به از بین رفتن بوی کلر کمک می کند (یادآوری می شود که بو بیشتر ناشی از کلرآمین ها است که به وسیله آمونیاک این بو را ایجاد می کنند). باید گفت که استفاده از نورفرابنفش تنها یک تدبیر است و واقعا یک ضدعفونی کننده ی مؤثر نمی باشد. مشکل دیگر سیستم های UV قیمت بالای آنهاست.

از نور فرابنفش برای کشتن باکتری ها استفاده می شود. کارایی این نور به وضعیت شیمیایی آب بستگی دارد. چنانچه آب کدر باشد، پرتوها بازمی گردند و تأثیرگذاری آنها کاهش می یابد. مشکل سیستم های ازن و نور فرابنفش این است که آنها باکتری ها را می کشند، ولی با جلبک ها مقابله نمی کنند، بنابراین تنها در ترکیب با سایر روش های ضدعفونی کارایی خواهند داشت.

ازن : ازن شامل 3 اتم اکسیژن و چندین دهه است که برای خالص سازی و پالایش آب های آشامیدنی و فاضلاب شهری مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه ازن یا هدف ضدعفونی استخر مورد استفاده قرار می گیرد. ازن یک میکروب کشی بسیار مؤثر بوده و هیچ بوی بدی ندارد و تحریک کنندگی آن نیز حداقل است. ازن آلودگی موجود در آب را اکسید می کند، ولی بسیار ناپایدار است. بدین صورت که فورا با آلودگی ها واکنش می دهد و تقلیل می یابد و مقدار اندکی از آن برای حمله به جلبک های موجود بر روی دیواره ی استخر باقی می ماند. با این حال، کلر، برم یا سایر ضدعفونی کننده ها معمولا لازم می باشند. البته هدف استفاده از ازن، کاهش مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز می باشد. ازن باعث کاهش مصرف کلر در استخر می شود. با این حال، نصب دستگاه آن پرهزینه است.

ازن در استخر از دو راه تولید می شود. یکی استفاده از نورهای ماوراء فرابنفش در یک ژنراتور که دارای چراغ های UV است و شبیه لامپ های فلورسنت لوله ای شکل است. با عبور جریان هوای از لامپ یک واکنش فوتو شیمیایی رخ میدهد که منجر به تولید ازن می گردد. مزیت ژنراتورهای ازن UV این است که از انواع مشابه ارزان ترند، ولی مشکل آنها این است که ازن بسیار کمتری تولید می کنند. روش دوم تولید ازن، تخلیه کورونا CD)) نامیده می شود. ژنراتورهای ازن CD یک میدان الکتریکی را تشکیل می دهند که اکسیژن را به ازن تبدیل می کند و بیشتر شبیه تولید ازن به وسیله رعد و برق می باشد.

معمولا میزان تولید این روش 10 برابر بیشتر از ژنراتور ازن UV می باشد، ولی در واحدهای CD گرانترند، زیرا به تجهیزاتی برای خشک کردن هوایی که از میان آن می گذرد نیاز دارند. واحدهای CD به هوای خشک نیاز دارند، زیرا رطوبت در ترکیب با تخلیه الکتریکی می تواند اسید نیتریک خورنده ای را در درون سیستم ایجاد نماید. واحدهای کوچک CD که برای جکوزی ها مورد استفاده قرار می گیرند به ترکیبات خشک کن هوا نیاز ندارند، زیرا حجم کمتری از ازن برای ضدعفونی کردن پیکره آب نیاز است، بنابراین هزینه کمتری دارد. ازن دارای PH خنثی است و عموما اثر کمی بر سایر پارامترهای آب درحال تعادل دارد. ازن کمک می کند که ذرات معلق در آب راحت تر زدوده شده و تصفیه شوند، با این حال نیاز به جاروکردن و پاک کردن ته استخرهمچنان وجود دارد. خریداری و نصب سیستم های ازن ساده و راحت است. استخرهای تجاری برای ضدعفونی به تجهیزات بیشتری نیاز دارند. یادآوری می شود که ازن ناپایداراست و نمی تواند یک ضدعفونی کننده همیشگی باشد و باید به همراه سایر ضدعفونی کننده های شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد.

سیستم های ازن دهی در ترکیب با سیستم تصفیه عمل می کنند. ازن با یک سیستم مکانیکی به درون آب تزریق می شود. ازن دارای بوی ملایمی است، ولی درصورتیکه غلظت آن ppm 1- 5/0 باشد می تواند مشکلاتی را برای چشم، بینی، پوست و سیستم تنفسی ایجاد کند.

یونیزه کننده ها : یون اتمی است که دارای بارالکتریکی می باشد. یون دارای بارمثبت، کاتیون و یون دارای بار منفی آنیون نامیده می شود. یونیزه کردن در آب استخر یک واکنش الکترولیتیک است که با بکارگیری یک جریان الکتریکی فلزی (مس یا نقره) در فضایی که الکترودهای این مواد در آن قرار دارند عمل ضدعفونی انجام می شود. استفاده از یونیزه کننده ها (همانند مولدهای ازن)، به تنهایی به عنوان ضدعفونی کننده کافی نیست، ولی نیاز به استفاده از مواد شیمیایی را به شکل قابل توجهی کاهش میدهد. مشکل عمده ای که در رابطه با یونیزه کننده ها وجود دارد این است که فلزات ممکن است موجب رنگی شدن و لک زدن دیواره استخر شوند. درصورت استفاده از مقادیر بالای این فلزات که کار ضدعفونی را به خوبی انجام دهند، بروز لکه ها و زنگ زدگیها تقریبا حتمی است.

در بعضی استخرها از نقره برای ضدعفونی کردن استفاده می شود. قدرت میکروب کشی نقره بالا، ولی سرعت میکروب کشی آن پایین است. معایب نقره علاوه بر قیمت بالا، بی اثر بودن برPH، لکه دار و رنگی شدن دیوارها، کشتن باکتری ها با سرعت کم وعدم توانایی مقابله با برخی باکتری هاست. مشکل یونیزکننده های مس و نقره، هزینه بالا و سرعت پایین ضدعفونی است.

منوپرسولفات پتاسیم(PM) : اگرچه خیلی متداول نیست ولی هنوز در دسترس است. PM اکسید کننده ی بسیار کارآمدی است که بیشتر به همراه محصولاتی که برای سوپرکلرزنی مورد استفاده قرارمی گیرند به فروش می رسد. PM همچنین کاتالیست مؤثری برای برم می باشد و معمولا در مقادیر کم در قرص های برم یافت می شود.

بیگوانیسیدها: یک ضدعفونی کننده نسبتا جدید و مؤثر است، ولی اکسید کننده نمی باشد (بنابراین نمی تواند به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد) و بیشتر تحت عنوان نام PHMB و نام تجاری Baquacil یافت می شود. ضروریست که غلظت PHMB بین 30 و 50 ppm نگه داشته شود که می توان با یک آزمایش خاص بوسیله ی چکاندن معرف آن را بررسی نمود. PHMB نمی تواند به همراه کلر و یا هر ماده ی شیمیایی دیگر بکار برده شود. درصورت انجام این کار، آب به رنگ قهوه ای می شود و لکه هایی بر روی دیوار به وجود می آید، این بدین معنی است که اگر شما برای استخری که با کلر سروکار دارد از PHMB استفاده کنید، باید ابتدا سایر مواد شیمیایی را خنثی و سپس هر ماده ای که ممکن است در آب وجود داشته باشد را بزدائید.PHMB همچنین با خانواده دترجنت ها (شوینده ها) و تری فسفات سدیم (TSB) واکنش می دهد. این بدان معناست که PHMB با پاک کننده های کاشی یا سایر پاک کننده های استخر واکنش می دهد. مزیت PHMB این است که هیچ مشابهتی با کلرآمین ها ندارد، بنابراین بوی نامطبوعی نخواهد داشت.