سونای بخار

تاریخچه سونای بخار به یونان باستان بر میگردد و سپس به روم نیز منتقل می شود.از آن پس بود که خیلی زود استفاده از سونای بخاردر بین جوامع مختلف رواج پیدا کرد و در کشورهای مختلف در گذر تاریخ شکلهای مختلفی از سونای بخار با نام های مختلف دیده می شود.

ساخت استخر

مقایسه سونای خشک وبخار

در حال حاضر بسیاری از مردم از هر دو نوع سونای خشک و بخار استفاده کرده و لذت می برند.ولی برخی یکی از آنها را به دیگری ترجیح می دهند.

مزایای سونای بخار

تحقیقات پزشکی در سال های اخیر حاکی از آن بوده است که سونای بخار نیز همانند سونای خشک روشی مناسب برای دفع سموم بدن به شمار می رود.

هوای گرم و مرطوب تولید شده در سونای بخار موجب باز شدن منافذ پوست و افزایش تعریق بدن می شود.

در سونای خشک، هوای گرم و خشک و در سونای بخار هوای گرم و مرطوب تولید می شود. در سونای خشک، حداکثر رطوبت نسبی هوا حتی با ریختن آب به روی سنگ های گرمکن به ندرت به جهل درصد خواهد رسید. در حالی که در سونای بخار، رطوبت نسبی هوا در تمامی شرایط تقریبا صد در صد است.

افزایش نرخ تعریق بدن از آن جهت حائز اهمیت است که بسیاری از مواد موجود در عرق بدن همان موادی است که از طریق ادرار دفع می شود.

سونای بخار نیز با کاهش تنش وارد بر عضلات ،باز کردن منافذ پوست،تامین خوابی راحت،زدودن سموم بدن،کاهش اضطراب و مشکلات تنفسی مفید است.

یکی دیگر از مزایای سونا بخار آن است که با تحریک سیستم قلبی عروقی عملکرد آنها را بهبود بخشید.

برای مثال با استفاده از سوناب بخار در یک دوره زمانی 15 الی بیست دقیقه ای ضربان قلب از محدوده متداول هفتاد و پنج بار در دقیقه به صد الی صد و پنجاه بار در دقیقه افزایش می یابد،البته در این حین فشار خون فرد همچنان ثابت باقی می ماند چرا که رگ های خونی و مویرگ های زیر پوست منجمد می شوند.

اتاق سونا

مهم ترین مشخصه ای که اتاق سونای بخار باید داشته باشد مقاومت بالای آن در برابر نفوذ آب است.

در مورد سونای بخار نیز درست همانند سونای خشک ،شرکت های بسیاری هستند که تمامی مجموعه سونا به همراه تجهیزات مورد نیاز را به صورت یک واحد یکپارچه و پیش ساخته عرضه می کنند.

اما در اکثر موارد انواع کاشی ها و سرامیک ها به دلیل مقاومت بالا در برابر نفوذ آب بهترین گزینه برای نمای داخلی اتاق سونا به شمار می روند.

البته به این منظور گزینه های دیگری مانند انواع سنگ های تزیینی ،بلوک های شیشه ای ،صفحه هایی از جنس اکریلیک یا سایر مواد با مقاومت بالا در برابر نفوذ آب نیز قابل استفاده هستند.

بنابراین تا زمانی که امکان اجرای دریچه تخلیه کفی و فضای پیرامون مقاوم در برابر نفوذ رطوبت و آب وجود داشته باشد،دست طراح بسیار باز خواهد بود.

در ورودی سونا

در سونای بخار به دلیل اهمیت آب بند بودن فضای داخل در برابر رطوبت و بخار آب در ورودو خروج باید کاملا آب بند بوده و امکان خروج بخار از طریق شیارها و درزهای حاشیه آن وجود نداشته باشد .البته در صورتی که امکان نفوذ بخار به خارج وجود داشته باشد در دراز مدت زمینه مساعدی برای کاهش عمر مفید سایر سازه ها و تجهیزات خارج از سونای بخار نیز ایجاد می شود.

در ورود و خروج سونای بخار معمولا در انواع لولایی یا کشویی طراحی و ساخته می شود.

سکوهای نشستن

به منظور افزایش هرچه بیشتر شرایط آسایش کاربران در داخل سونای بخار محلی برای نشستن کاربران نیز در نظر گرفته می شود .در حالت معمول زمان استفاده از سونای بخار در یک مرحله بین 15 تا بیست دقیقه به طول می انجامد که این زمان برای ایستادن افراد بدون تحرک کمی زیاد است.

به این منظور نیز انتخاب ها نیز گسترده است.می توان همانند سونای خشک از سکوهای سرامیکی یا کاشی کاری شده در یک یا دو ردیف به صورت یکپارچه استفاده کرد و یا از انواع صندلی های چوبی ،فلزی،پلاستیکی به صورت تاشو،پایه دار دیواری یا هر نوع دیگر بهره گرفت.

تجهیزات مولد بخار

اصلی ترین هدف از به کارگیری حمام بخار تامین بخار در مقادیر بسیار زیاد به نحوی است که کاربران در فضایی مملو از بخار قرار گیرند.

بنابراین بدون استفاده از تجهیزات مولد بخار سونای بخار عملا بی معنا خواهد بود .تجهیزات مولد بخار در سونای بخار همان اهمیتی را دارند که گرمکن ها در سونای خشک دارند .

از کار افتادن تجهیزات مولد بخار در عمل به معنی بلا استفاده بودن سونای بخار است.

اساس کار تجهیزات مولد بخار به گونه ای است که پس از راه اندازی آب را به بخار تبدیل می کنند.تجهیزات مولد بخار متشکل از یک خط تغذیه آب،سیستم متعادل سازی ،مخزن آب و المنت های گرمایشی هستند.به این ترتیب تجهیزات مولد بخار،آب را دریافت کرده پس از جوشاندن آن بخار داغ را به بیرون می دهند.

تجهیزات کنترل کننده

در سونای بخار می توان متناسب با نیاز از تجهیزات کنترل کننده مختلفی استفاده کرد.

برخی از این تجهیزات صرفا برای روشن و خاموش کردن تجهیزات مولد بخار مورد استفاده قرار می گیرند.در حالی که برخی دیگر امکان تنظیم حداکثر دمای سونا،برنامه ریزی برای مدت زمان کارکرد تجهیزات مولد ،کنترل وضعیت روشنایی داخل و غیره را فراهم می آورند.

تابلو برق اختصاصی سونای بخار معمولا در دیوار خارجی سونا نصب می شوند.البته در صورت نیاز به ویژه در مجموعه های خانگی می توان از تجهیزات کنترل کننده ضد آب در داخل اتاق سونا نیز استفاده کرد.

ملاحظات طراحی

جانمایی سونای بخار:مهم ترین مساله برای اجرای سونای بخار دسترسی به خط تخلیه آب ،کف و دیوارهای وقاوم در برابر نفوذ آب و دسترسی به برق است.

شکل اتاق سونا:اغلب اوقات اتاق سونای بخار به صورت مربع یا مستطیل شکل ساخته می شود.

نقطه مشترک تمامی سونای بخار شامل انواع پیش ساخته ،سفارشی ساز،خانگی،عمومی و غیره آن است که سقف آنها معمولا به صورت شیب دار ساخته می شود.

به عنوان یک قاعده سر انگشتی به منظور جلوگیری از ریختن قطرات آب تبخیر شده بر روی بدن کاربران سونا،شیب سقف به ازای هر سی سانتی متر باید پنج سانتی متر در نظر گرفته شود.

به منظور به حداکثر رساندن ارتفاع اتاق سونای بخار،این شیب را می توان از قسمت مرکزی سقف به طرفین ایجاد کرد.

-ابعاد سونای بخار:در مورد سونای بخار نیز درست همانند سونای خشک،ابعاد سونای بخار باید کوچکترین اندازه ای باشد که پاسخگوی نیاز مورد نظر است.چرا که هرچه این فضا زرگتر شود،تولید بخار به مقدار کافی دشوارتر و پرهزینه تر خواهد بود.بنابراین متناسب با آن که سونای بخار قرار است به صورت شخصی یک یا دونفره استفاده شود و یا این سونا متعلق به یک مجموعه ورزشس بزرگ با تعداد زیاد کاربر است،ابعاد اتاق سونا نیز متفاوت خواهد بود.

از آنجا که بخار آب به سرعت به سمت بالا حرکت می کند سقف اتاق سونا باید تا حدالامکان کوتاه باشد.در اکثرموارد ارتفاع 2.1متر برای ورود و خروجچ اکثر افراد مناسب است.البته می توان ارتفاع را باز هم افزایش داد ولی متناسب با آن اندازه مولد بخار مورد نیاز نیز افزایش خوهد یافت.

تاسیسات روشنایی:در صورت استفاده از تاسیسات روشنایی در داخل سونای بخار تمامی تجهیزات مربوطه باید از نوع ضد آب باشند ضمن آنکه برای روشن و خاموش کردن آنها نیز میتوان ار تابلو برق اختصاصی سونای بخار وتجهیزات مولد استفاده کرد به طوری که با بکار افتادن تجهیزات مولد تاسیسات روشنایی نیز روشن شده و فضای داخل روشن شود.

نحوه انتخاب تجهیزات مولد بخار:

به طور معمول اگر تجهیزات مولد بخار به درستی انتخاب شده باشند طی مدت زمان ده الی بیست دقیقه ای می توان به دمای مورد نظر رسید.

در صورتی که تجهیزات مولد کوچکتر از اندازه مورد نیاز انتخاب شوند زمان طولانی تری طول خواهد کشید و چه بسا دمای موردنظر هیچ گاه حاصل نشود.

ساختار تجهیزات مولد بخار به گونه ای است که برای تولید بخار آب تازه را با استفاده از المنت های گرمایشی آن بر حسب کیلووات بیان می شود بنابراین هرچه ظرفیت المنت گرمایشی بیشتر باشد،مقدار بخار مورد نیاز در مدت زمان کوتاهتری تولید می شود.

البته علاوه بر ظرفیت المنت گرمایشی عوامل دیگری نیز در نتیجه نهایی تاثیر گذار هستند که این عوامل عبارتند از :

-ارتفاع سقف بیش از 2.1 متر

-استفاده از موادی برای ساخت سونا که گرما را به راحتی به خارج منتقل می کند و عایق های خوبی نیستند.

-اگر دمای هوای خارج از محدوده 0-2درجه سانتی گراد کمتر باشد.

-اگر بعضی از دیوارهای اتاق سونادر مجاورت هوای سرد قرار داشته باشند.

-اگر مساحت اتاق سونا بیش از حد بزرگ باشد تجهیزات مولد قادر به تامین مقدار بخار کافی نخواهند بود.

نگهداری سونای بخار

نگهداری از سونای بخار شامل دو بخش می شود:

بخش اول در واقع همان رعایت نظافت فضای داخل سونا است که با شستشوی آن با مواد شوینده امکان پذیر خواهد بود.بخش دوم که مهمترین مرحله نیز به شمار می رود،نگهداری از تجهیزات مولد بخار است.

برای تمیز کردن فضای داخل سونا صرف نظر از نوع مصالح به کار رفته برای ساخت آن نباید از مواد تمیز کننده خورنده استفاده کرد چراکه این مواد موجب ایجاد خراش و خوردگی بر ر وی این سطوح می شوند.

بهترین روش برای تمیز کردن فضای داخل سونای بخار استفاده از آب گرم ومواد شوینده معمولی است.

ساخت استخر

به عنوان چند راهکار کلی باید در نظر داشته باشید:

-سطوح را بلافاصله پس از شستشو آب بکشید.

-نگذارید مواد شوینده برای مدت طولانی روی سطوح خارجی باقی مانده و خشک شوند.

-به منظور جلوگیری از سر خوردن افراد پس از شستشوی کلیه سطوح داخلی آن ها را به خوبی با آب تمیز بشویید.

-برای جلوگیری از ایجاد خراش همواره از یک پارچه نرم برای تمیز کردن سطوح استفاده کنید.

-حتی اگر قصد دارید رسوبات باقی مانده کلسیم یا لکه های ایجاد شده روی سطوح مختلف را پاک کنید،هرگز از مواد اسیدی یا سیم ظرفشویی استفاده نکنید برای تمیز کردن شیشه ها نیز می توانید از یک تکه پارچه نرم یا شیشه پاک کن استفاده کنید.

-علاوه بر تمیز بودن فضای داخل هرچند وقت یکبار وضعیت سازه ای آن ها نیز باید به دقت مورد بررسی قرار گرفته و از صحت آن اطمینان حاصل شود.

ساخت استخر