نيم نگاهي به استخرها

استخر سازه اي مصنوعي است كه مانند يك مخزن سرباز ،آب مورد نيازي كه براي مقاصد مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد را در خود نگه مي دارد.به ظور كلي استخرها از نظر كاربري،نوع مصالح به كار رفته در سازه استخر و موقعيت استخر نسبت به سطح زمين در گروههاي مختلفي تقسيم بندي مي كنند.

ساخت استخر

استخر در گذر تاريخ

در روم و يونان باستان از استخرهاي مصنوعي براي مقاصد ورزشي و نظامي و به منظور آموزش مهارت هاي آبي استفاده مي شد.

فرهنگ واژگان فارسي نيز استخر به معني آبگير ،تالاب و حوض بزرگي كه آب بسيار در آن جمع مي شود آمده است

استخرهاي خصوصي

به طور كلي ،ابعاد استخرهاي خصوصي كوچكتر از استخرهاي عمومي در نظر گرفته مي شود.استخرهاي خصوصي يا خانگي معمولا در ابعاد m*9.6m(16ft*320ft)4.8تاm*12m(20ft*40ft)6ساخته مي شوند،ر حالي كه استخرهاي عمومي معمولا ازm(82ft) 25كمتر نيست.

استخرهاي خصوصي را مي توان در دو نوع دائمي و يا موقتي ساخت.استخرهاي موقتي كه پايين تر از سطح زمين قرار مي گيرند را مي توان در فصل زمستان جمع كرد و دوباره در فصل تابستان در محل خود مستقر نمود.

استخرهاي عمومي

استخرهاي عمومي اغلب زير مجموعه اي از مراكز ورزشي هستند كه در آنها قسمت هاي مختلفي مانند استخر آب گرم،استخر سرپوشيده،استخر سرباز،استخر كودكان و غيره در نظر گرفته مي شود.استخرهاي سرباز معمولا در مناطق گرمسير مورد استفاده قرار مي گيرند.در استخرهاي بزرگ و عميق معمولا سكوي شيرجه در نظر گرفته مي شود.البته سكوي شيرجه تنها بايد در استخرهاي با عمق كافي تعبيه شود،به طوري كه شيرجه زدن افراد خطري را براي آنها ايجاد نكند.

استخرهاي قهرمانی

مشخصات استخرهاي قهرماني كه در مسابقات بين المللي مورد استفاده قرار مي گيرند توسط فدراسيون شنا تعيين مي شود.بر مبناي استانداردهاي اين فدراسيون ،طول استخرهاي قهرماني m(164ft)50ياm(82ft)25 و حداقل عمق آنهاm(4.4ft) 1.35بايد باشد.براي انكه امكان برگزاري مسابقات در تمام طول سال وجود داشته باشد،استخرهاي قهرماني معمولا به صورت سرپوشيده ساخته شده و محوطه داخل استخر به سيستم گرمايشي مناسب تجهيز مي شود.

استخرهاي درماني

بهره گيري از خواص درماني آب از ساليان بسيار دور مورد توجه بشر بوده است ،به طوري كه پيشينه آن به حدود چهار هزار سال پيش از مسيح باز مي گردد.آب درماني عبارت است از به كارگيري يخ ،بخار يا آب گرم يا سرد به طوري كه هدف از ان بهبود وضعيت جسماني ،از بين بردن ناراحتي هاي فيزيكي و بهبود عملكرد بدن باشد.

استخرهاي درماني را مي توان در گروههاي زير جا داد:

-استخرهاي آبگرم(خود به دو گروه استخرهاي گردابي و استخرهاي هوايي تقسيم مي شوند)

-سوناي خشك و بخار

-حوضچه هاي آب سرد

-استخرهاي آب گرم طبيعي

استخرهاي گردابي كه گاهي اوقات كمام هاي گردابي نيز خوانده مي شوند،همان استخرهايي هستند كه بين عامه مردم به جكوزي شهرت دارند.

واژه جكوزي در واقع از نام شركتي به همين نام گرفته شده كه توسط هفت برادر ايتاليايي در كشور آمريكا ساخته شده است.

استخرهاي گردابي براي اولين بار توسط شركت جكوزي به توليد انبوه رسيد و بدين ترتيب بود كه خيلي زود در سراسر جهان اين استخرها با نام جكوزي شناخته شدند.

جكوزي ها در واقع زير مجموعه اي از استخرها هستند كه براي آب درماني به ويژه ماساژ آبي مورد استفاده قرار مي گيرند.در جكوزي ها آب از طريق تعدادي نازل با فشار زياد به داخل استخر هدايت مي شود كه اين جريان آب پر فشار علاوه بر خواص درماني در قسمت هاي مختلف مانند گردن ،پشت پاها،تاثير آرام بخش و لذت بخشي نيز دارد.

استخرهاي هوايي كه به آنها حمام هاي هوا نيز گفته مي شود شباهت بسيار زيادي به جكوزي دارند.تفاوت مهم اين استخرها با جكوزي آن است كه در استخرهاي هوايي ،به جاي آب هوا از طريق نازل هاي تعبيه شده در كف استخر به داخل آب دميده مي شود كه موجب ايجاد تلاطم خفيف و تاثير ماساژگونه بسيار ملايمي بر روي پوست مي شود.

به لحاظ اقتصادي استخرهاي هوايي پر هزينه تر از استخرهاي گردابي هستند و در شرايط يكسان پمپ بزرگتري بايد در آنها مورد استفاده قرار گيرد كه علت آن اين است كه در استخر هوايي جريان هوا از كف استخر كه تحت بيشترين فشار قرار دارد به داخل كاسه استخر دميده مي شود بنابراين براي ورود هوا به داخل استخر فشار ناشي از وزن تمام آب بايد توسط پمپ خنثي شود.

به تدريج كه حباب هاي هوا به سمت بالا حركت مي كنند ،فشار وارد بر ان ها نيز كمتر مي شود و بدين ترتيب است كه حكباب ها منبسط مي شوند تا در نهايت در سطح آب از بين رفته و وارد هوا مي شوند.

درست است كه استخرهاي گردابي و هوايي هر دو خواص درماني نيز دارند ولي تكيه بر خواص درماني در استخرهاي هوايي بسيار بيشتر از استخرهاي گردابي است.از اين جهت بسيار بعيد است كه در مجموعه هاي ورزشد و استخرهاي عمومي كه صرفا برذاي ورزش و تفريح در نظر گرفته شده اند،با استخرهاي هوايي مواجه شويد .اين استخرها امروزه تنها در مراكز آب درماني و مراكز توان بخشي مورد استفاده قرار مي گيرند.

علي رغم آنكه سونا در گروه استخرها جاي نمي گيرد ولي به عنوان مكان هاي جانبي استخر و در گروه كاربرد هاي آب درماني جاي مي گيرد.

سونا خود به دو گروه سوناي خشك و بخار تقسيم مي شود.در سوناي خشك از هواي گرم و خشك براي افزايش دماي محيط و افزايش شدت تعريق بدن استفاده مي شود.

در سوناي خشك بدن در رطوبت نسبي بسيار پايين در معرض دماي ياد شده قرار مي گيرد و به اين ترتيب علي رغم دماي بسيار بالاي هوا،شرايط آسايش انسان بر روي نمودار سايكومتريك در منطقه مناسبي قرار مي گيرد،به طوري كه انسان قادر به تحمل اين هوا خواهد بود.

اما وضعيت در سوناي بخار كمي متفاوت است .در سوناي بخار افزايش تعريق با استفاده از بخار گرم با دماي تقريبي 50-40درجه سانتي گراد در رطوبت نسبي تقريبا 100%انجام مي گيرد.در صورتي كه دماي بخار از محدوده ياد شده بيشتر باشد،مشكلات متعددي از قبيل تورم،ايجاد تاول و سوختگي پوست براي افراد ايجاد مي شود.

ساخت استخر

استفاده از سوناي خشك براي افرادي كه داراي ناراحتي ريوي هستند چندان توصيه نمي شود چرا كه شرايط سوناي خشك موجب تحريك ريه و وخيم تر شدن بيماري فرد مي شود.

حوضچه آب سرد نيز يكي ديگر از انواع استخرهاي درماني هستنتد.آب سرد علاوه بر خواص آرام بخش ،تاثير بسيار مطلوبي بر كاهش تورم و التهاب پوست دارد.

همچنين براي رفع سردرد يا كاهش دماي بدن افراد بيمار نيز گاهي از اين استخرها استفاده مي شود.

استخرهاي طبيعي نيز نوعي ديگر از استخرهاي درماني است كه در آنها معمولا آب گرم مملو از مواد معدني از درون زمين مي جوشد.اين دسته از استخرها نيز جايگاه قابل توجهي در آب درماني دارند.در برخي از استخرهاي مصنوعي نيز براي درمان بيماران ،مواد مختلفي به منظور دستيابي به هدف خاص به آب تزريق مي شود كه هدف از آن تنها استفاده درماني است.

آبگيرهاي طبيعي

آبگيرهاي طبيعي كه گاهي به آنها استخرهاب بدون لبه يا استخرهاي بيكران نيز گفته مي شود،گروهي از استخرها هستند كه هيچ مرز مشخصي براي آنها قابل تعيين نيست.

اين آبگيرها معمولا در بستر كهها ،سواحل اقيانوس ها،درياها و قله كوهها شكل مي گيرند.

در آبگيرهاي مصنوعي معمولا از دو سيستم گردش آب متفاوت استفاده مي شود.يكي از اين سيستم هاي مشابه با سيستم گردش آب متداول استخرهاست كه در آن آب استخر پس از عبور از فيلترها و گرمكن به قسمت اصلي استخر پمپ مي شود.سيستم دومي كه در اين استخرها به كار گرته مي شود،سيستم گردش آب در كناره هاي آبگير است.

در اين سيستم آب پس از عبور از فيلترها در مجراي جمع آوري انباشته شده و سپس توسط پمپ به استخر فوقاني ارسال مي شود.

انواع استخرها از نظر جنس سازه عبارتند از:

-استخرهاي بتني

-استخرهاي آب بندي شده با وينيل

-استخرهاي فايبر گلاس

-استخرهاي فلزي

-استخرهاي چوبي

البته هر یک از استخرهای یاد شده خود به زیر مجموعه های دیگری نیز تقسیم می شوند. علاوه بر کاربری و جنس سازه، استخرها از لحاظ موقعیت قرارگیری استخر نسبت به سطح زمین نیز در دو گروه زیر تقسیم بندی می شوند:

1-استخرهای زمینی

2-استخرهای رو زمینی